Binnen het zachte lenssegment, waaruit uiteraard verreweg de grootste groep van aanpassingen komt in de enquête, wordt sinds dit jaar 77% van de aanpassingen met silicone hydrogel materialen gedaan en dus maar 23% met conventionele materialen. Wereldwijd is 59% van de aanpassingen met silicone hydrogels. 86% van alle aanpassingen in Nederland bestaat uit lenzen die 2-wekelijks of maandelijks vervangen worden - wereldwijd is dat 62%. Zie voor het volledige verslag de januari-editie van Contact Lens Spectrum, met een verdere opdeling van lenzen per categorie.  

Morgen et al, Contact Lens Spectrum, Jan 2014 (open access)  

Daar staat tegenover dat bij een andere tak van sport, daglenzen, Nederland juist laag scoort. Traditionele daglenzen worden in 2% van de gevallen aangepast, bij silicone hydrogel daglenzen is dat 4%. Als we dat vergelijken met bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk, is dat daar respectievelijk 30% en 8%, en wereldwijd zijn de percentages 18% en 8%. Kathy Dumbleton et al. keken naar het mogelijke hergebruik van daglenzen in verschillende landen (Australië, Noorwegen, Verenigd Koninkrijk en de VS). Er werd geen verschil in gedrag gevonden tussen verschillend geslacht, aantal jaren lensdragen of materiaal (silicone hydrogel versus conventioneel). Het algehele hergebruik van daglenzen was in absolute aantallen niet hoog (9%), met significante verschillen tussen landen (van 18% in Australië, tot 12% in de VS, 7% in het Verenigd Koninkrijk en 4% in Noorwegen). Hergebruik leidde tot een verhoogd discomfort bij het inzetten van de lens en vlak voor het uithalen ervan (p=0.001) volgens de ondervraagden. Betere educatie zou, al kost het tijd, een positieve bijdrage kunnen leveren aan het terugdringen van hergebruik. Wellicht een mooi voornemen voor 2014?  

Dumbleton et al, Contact Lens & Ant Eye - Dec 2013  

Ook een interessant gegeven: het percentage torische zachte lenspassingen ligt relatief hoog (36%) in Nederland ten opzichte van het wereldwijde gemiddelde (27%). Dat percentage op zich is niet om naar huis te schrijven (of in een nieuwsbrief). Maar met het hoge percentage vormstabiele lenzen, waarbij cornea-astigmatisme automatisch gecorrigeerd wordt, zou je wellicht een wat lager percentage torisch zacht verwachten. Nederland is en blijft een 'technisch aanpasland' blijkt hieruit. In Contact Lens Spectrum van december 2013 kijkt Jason Miller naar het aanpassen van torische lenzen, en waar het nog beter kan. Veel mensen denken onterecht dat astigmatisme een beperking is voor het dragen van lenzen. Met alle soorten en maten torische lenzen op de markt, is dat verleden tijd volgens Miller. Een ander belangrijk fenomeen om in de gaten te houden is, dat astigmatisme verandert gedurende het leven. Het veel voorkomende 'volgens-de-regel' astigmatisme ontstaat waarschijnlijk door druk van de bovenste oogleden en omdat deze spanning met de leeftijd afneemt, is er een trend te zien naar een afname van het volgens-de-regel astigmatisme.   

Miller, Contact Lens Spectrum - Dec 2013 (open access)  

Scleralenzen werden voor het eerst opgenomen in de enquête - waarbij in totaal 170 scleralens passingen werden geregistreerd (alle deelnemende landen). Mogelijk een matig betrouwbare statistiek, aangezien veel passingen in ziekenhuizen plaatsvinden die niet noodzakelijkerwijs participeren in de enquête. Dat het onderwerp in de belangstelling staat blijkt onder andere uit de recent gehouden populaire podiumavond, met meer dan 200 deelnemers en een uitverkocht huis. Het boek, dat alle deelnemers meekregen, is ook gratis te downloaden via de Pacific University website. Tevens is er een Case Report Series boek beschikbaar (met 30 casussen). De internationale markt voor scleralenzen, in al zijn vormen en diameters, wordt inmiddels groter geschat dan de totale orthokeratologie-markt. Van Nederlandse bodem: Esther-Simone Visser publiceerde recent in Optometry & Vision Science een scleralens artikel, over een nieuwe binnentorische scleralens en de voordelen daarvan. Tekening: Hans Mader

A Guide to Scleral Lens Fitting (free PDF download) 

Scleral Lens Case Report Series (free PDF download)