Á mánudaginn byrjaði ég þriðju vinnuvikuna mína hér í Lilongwe, höfuðborg Malaví, og enn finnst mér ég vera heppnasta manneskja í heiminum að fá tækifæri til að upplifa það að búa hér og vinna. Áhugi minn á Malaví kviknaði þegar ég heimsótti landið árið 2014 og í raun var ég ekki einu sinni komin í gegnum tollinn á Kamuzu flugvelli þegar ég áttaði mig á því hvers vegna landið er oft kallað "The warm heart of Africa". Veseni og ráðvillu Íslendings á sínu fyrsta ferðalagi út fyrir Evrópu var mætt með góðlátlegu gríni og vinsamlegri beiðni um að hafa allar upplýsingar á hreinu næst þegar ég kæmi - með skömmustulegu glotti lofaði ég betrun og get núna stolt sagst hafa staðið við það loforð! Fólkið, menning og landið sjálft hélt svo áfram að heilla mig næstu vikurnar og þegar komið var að kveðjustund var ég staðráðin í að  hingað kæmi ég aftur.

 

Malaví er örlítið stærra en Ísland að flatarmáli en liðast eins og snákur suður eftir Afríku með sitt fjölbreytta og fallega landslag, innrammað af Mósambík, Zambíu og Tanzaníu. Menningin er lífleg, mikil stemning myndast þar sem fólk er saman komið, tímaskynið er afslappað og brosin eru stór. Þrátt fyrir alla hina fallegu eiginleika Malaví er víða pottur brotinn og fyrri heimsókn mín hingað opnaði augu mín fyrir þeim ótrúlegu aðstæðum sem manneskjan getur aðlagað sig að og lifað við. Malaví er meðal fátækustu ríkja heims og þau vandamál sem ógna afkomu þjóðarinnar eru fjölþætt og flókin - mikil fátækt, spilling í stjórnkerfinu, loftslagsbreytingar, veikir innviðir og lítið fæðuöryggi eru einungis hluti af þeim.

 

Samband Íslands og Malaví hefur staðið yfir jafn lengi og árin mín eru mörg, síðan 1989, og á þeim tíma hafa margvísleg þróunarverkefni komist á koppinn og klárast, sem vonandi hafa stuðlað að bættum lífsskilyrðum malavísku þjóðarinnar. Þróunarsamvinnu landanna tveggja í dag er þannig háttað að starfsemin fer öll fram í einu héraði en það er m.a. svo hægt sé að tryggja hámarksnýtingu þess fjármagns sem nýta á til verksins. Þetta  byggir einnig á þeirri hugmyndafræði að uppbygging og þróun verði að eiga sér stað í samráði og samstarfi við þau samfélög sem um ræðir á hverjum tíma og fólkið sem þau byggir en með því að leggja áherslu á afmarkað svæði er hægt að vinna nánar með heimamönnum. Þannig aukast líkur á sjálfbærni verkefna ásamt því að samfélögin valdeflast, fá rödd varðandi sínar eigin þarfir og geta tekið beinan þátt í að móta sína framtíð. Verkefnin sem ICEIDA hefur verið að sinna í Malaví síðan 2012 hafa öll verið í Mangochi-héraði í suðurhluta landsins og nú í sumar kláraðist fjögurra ára tímabil þar sem unnið var að umbótum á sviði vatns og hreinlætis, heilsu- og menntamála. Á döfinni er svo framlenging á þeim verkefnum sem þegar eru í gangi ásamt því að verið er að hanna verkefni á nýjum sviðum. Valdefling kvenna er eitt þessara nýju sviða en fjárhagslegt sjálfstæði kvenna og aukið jafnrétti almennt þykir lykilþáttur í sjálfbærri þróun ásamt því að hvoru tveggja er mikilvægt takmark í sjálfu sér.

 

Fyrstu tvær vikurnar mínar sem starfsnemi í Malaví hafa liðið, að mér virðist, á einu augnabliki og verið afar viðburðaríkar. Ég borðaði Nsima, þjóðarrétt Malava, með höndunum í fyrsta hádeginu á skrifstofunni með malavíska starfsfólkinu - þeim fannst mjög skondið þegar ég byrjaði á því að leita að hnífapörunum og voru hæstánægð þegar ég náði næstum því að klára af disknum. Daginn eftir byrjaði ég að keyra en hér er vinstri umferð og reglurnar eru ekki endilega alltaf þær sömu og ég lærði í ökuskólanum - bílstjóri ICEIDA, sem fór með mér fyrsta rúntinn, var þó bara nokkuð ánægður með mig og svo öruggur í farþegasætinu að hann ákvað að nýta tímann og kenna mér smá Chichewa í leiðinni. Dagarnir hafa líka mikið farið í að kynna mér starfsemina, koma mér inn í efnið, gera mistök, finna taktinn og læra inn á lífið hér í Lilongwe. Síðustu helgi eyddi ég svo í Mangochi þar sem ég hitti starfsmenn skrifstofu ICEIDA í héraðinu, fór á fund varðandi komandi verkefni, heimsótti lítið þorp sem heitir Chowe og naut lífsins á þessum magnaða stað.

 

Spennt fyrir komandi mánuðum segi ég tionana (Chichewa fyrir "sjáumst seinna" - eins og sést þá skilaði tungumálakennsla bílstjórans árangri) og kveð frá Lilongwe í bili.