Töframaður tölfræðinnar, sænski læknirinn Hans Rosling, kemur til landsins um miðjan mánuðinn og heldur opinn fyrirlestur í Silfurbergi í Hörpu mánudaginn 15. september. Þrátt fyrir nánast enga almenna umfjöllun í fjölmiðlum um komu þessa heimsfræga og eftirsótta fyrirlesara til landsins er þegar ljóst að færri komast að en vilja á fyrirlestur hans. Opnað var fyrir skráningu á vef Embættis landlæknis Íslands 18. ágúst og tæplega eitt þúsund manns höfðu skráð sig á gestalista í gær en Silfurberg tekur að hámarki um 900 gesti í sæti.

 

Fyrirlesturinn nefnist: Heimssýn byggð á staðreyndum (Fact-based World View). Samkoman í Silfurbergi hefst kl. 16:15 með ávarpi Geirs Gunnlaugssonar landlæknis og tíu mínútum síðar stígur Hans Rosling á sviðið. Eftir erindi hans verður gefinn kostur á spurningum og umræðum. Fundarstjóri verður Sigríður Dúna Kristmundsdóttir prófessor í mannfræði við Háskóla Íslands og fyrrverandi sendiherra Íslands í Suður-Afríku.

 

Hans Rosling er prófessor í alþjóðaheilbrigðisvísindum við Karolinska institutet í Stokkhólmi. Á síðustu árum hefur hann vakið heimsathygli fyrir heillandi framsetningu á tölfræðilegum gögnum með gagnvirkri og áhrifamikilli sjónrænni grafík sem byggir á hans eigin forriti, Gapminder. Hann er gífurlega eftirsóttur fyrirlesari og hefur margoft flutt erindi á TED (Technology, Entertainment & Design), gert heimildamyndir, m.a. fyrir BBC (The Joy Of Stats og Don´t Panic - The Truth About Population) og haldið fyrirlestra með Bill Gates um heilbrigðismál og þróunina í heiminum. Hans Rosling kemur hingað til lands á vegum félagsins Afríka 20:20 í samstarfi við Þróunarsamvinnustofnun Íslands og Embætti landlæknis.

 

Í grein í Kjarnanum í síðustu viku var fjallað um Hans Rosling undir fyrirsögninni: Fær tölur til að dansa og syngja - Einn besti fyrirlesari heims heldur erindi í Hörpu hinn 15. september. Þú ættir að taka daginn frá ef þú getur. 

 

Í greininni segir Salvar Þór Sigurðarson meðal annars: "Besta leiðin til að fá fólk til að hætta að hlusta er að tala um tölfræði. Skiljanlega, enda er fræðsluefni um tölfræði nær alltaf sett fram á óbærilega leiðinlegan hátt. Sjáið bara hvað það er erfitt að lesa þessi inngangsorð um hugtakið miðgildi á Wikipedia án þess að sofna: "Miðgildi er ein aðferð til að finna út miðsækni í þýði."

 

Þetta er ekki tölfræði að kenna. Hún er bara eins og hún er; hvorki skemmtileg né leiðinleg í sjálfu sér heldur fyrst og fremst gagnlegt tæki sem við getum notað til að skilja heiminn betur. Það skiptir nefnilega máli hvernig maður setur hlutina fram; hvort markmiðið er að fæla alla nema hörðustu nördana í burtu, eða að glæða áhuga hjá öllum sem sjá og heyra.

 

Dr. Hans Rosling, sænskur læknir og prófessor í alþjóðaheilbrigðisvísindum, skilur þetta vandamál vel, en hann er einn af fáum sem kunna að klæða tölur í áhugaverðan og skemmtilegan búning. Hann notar myndræn gögn, hreyfimyndir, leikmuni og smitandi áhuga á viðfangsefninu til þess að segja sögur af heilsufari þjóða, lífslíkum, mannfjölda og misskiptingu auðs. Fyrir vikið hefur hann verið kallaður Jedi-meistari tölfræðinnar og hafa milljónir horft á upptökur af fyrirlestrum hans á TED-ráðstefnum um allan heim. Nýlega hélt hann erindi ásamt Bill Gates sem segist hafa öðlast nýja sýn á heiminn eftir að hann sat fyrirlestur Rosling um heilbrigðisverkefni í þróunarlöndum.

 

Því er við að bæta að Sigurður Már Jónsson upplýsingafulltrúi ríkisstjórnarinnar hefur í tveimur pistlum á síðustu vikum fjallað um Hans Rosling og fátækt í heiminum. Fyrri pistlinn nefnist: Hans Rosling og umræða um fátækt og sá síðari bar yfirskriftina: Fátækt verður félagsleg staðreynd á Íslandi.

 

Skráning á vef Embættis landlæknis

 

Ebólu veiran

Ebólufaraldurinn í Vestur-Afríku hefur ekki farið framhjá nokkrum manni. Rúmlega fimmtán hundruð einstaklingar hafa þegar látist og reiknað er með að sýktir geti orðið tuttugu þúsund áður en unnt verður að komast fyrir faraldurinn. 

 

Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin kynnti í síðustu viku nýja viðbragðsáætlun stofnunarinnar gegn ebólufaraldrinum en það eru ýmsar athyglisverðar hliðar á þessum sjúkdómi. Guðrún Sif Friðriksdóttir fjallaði á dögunum um kynjaða hlið ebólunnar í grein á knuz.is - og Heimsljós birtir hér brot af umfjöllun hennar með góðfúslegu leyfi höfundar:

 

"Um þessar mundir geisar versti ebólufaraldur sögunnar í Vestur-Afríku, og hafa fjögur lönd; Gínea, Sierra Leone, Líbería og Nígería, lýst yfir neyðarástandi. Í fjölmiðlaumfjöllun um faraldurinn hefur lítið verið fjallað um hvaða áhrif hann hefur á líf íbúa þessara landa og lítið sem ekkert hefur verið minnst á kynjavinkil ebólunnar.

Þegar fyrri ebólufaraldrar eru skoðaðir (en núverandi faraldur er sá tuttugasti og fimmti í sögunni) koma nokkrir kynjavinklar í ljós. Þar sem veiran berst með dýrum eru það oftast karlar sem veikjast fyrst, þar sem það er venjulega í þeirra verkahring að veiða til matar. Eftir því sem líður á og veiran fer að smitast manna (og kvenna) á milli eykst hins vegar hlutfall kvenna meðal smitaðra, enda eru það oftast konur sem hjúkra hinum veiku og eru því í mestri smithættu. Aðrir áhættuhópar eru heilbrigðisstarfsfólk en þar sem hjúkrunarfræðingar eru nær einungis konur eykst einnig hlutfall kvenna sem sýkist af veirunni þegar ekki tekst að vernda heilbrigðisstarfsfólk.  Einnig kemur það fyrir að sjúkrahús séu vettvangur smitunar en þar eru sjúklingar og þungaðar konur sem koma inn til fæðingar eða í mæðraeftirlit í hættu. Vitað er fyrir víst að þungaðar konur hafi smitast með þessum hætti í Súdan 1976 og í Lýðveldinu Kongó 1995 (WHO, 2007).

 

Meginhætta á smitun er hinsvegar í heimahúsum þar sem konur sjá um hina sjúku. Dæmi eru um það frá Kongó 2003 að umönnunarskyldur kvenna voru ekki einungis vegna hefðbundinna kynhlutverka heldur vegna þekkingar á smithættunni sem umönnuninni fylgir. Þegar hópur karlmanna var spurður hvernig þeir forðuðust ebólusmit sögðust þeir sjá til þess að konurnar sæju um að hjúkra hinum sjúku (WHO, 2007).

 

Þegar veikindi vegna veirunnar eru yfirstaðin finna margir fyrrverandi sjúklingar fyrir fordómum í sinn garð, aðallega vegna hræðslu við að fólk geti enn smitast af veirunni, og afleiðingarnar eru útilokun frá samfélaginu. Konur verða að staðaldri frekar fyrir slíkri útilokun og einungis þær verða fyrir algjörri útskúfun eins og að vera reknar til baka í uppvaxtarþorp sín, sem gerðist til dæmis í Úganda 2000-2001 (WHO, 2007).

 

Því lengur sem ebólufaraldur stendur yfir því meiri verður kynjamunurinn. Tölur eru á reiki um núverandi faraldur en tölur frá Líberíu benda þó til þess að á milli 55 og 75 prósent þeirra sem hafa veikst þar í landi séu konur.

 

Fréttaskýring: Africa: How Africa is Losing the Ebola Battle, eftir Amadou Mahtar Ba/ AllAfrica 

Ebola Threatens Food Security/ VOA 

UN: Ebola Could Eventually Infect 20,000 People/ HuffingtonPost 

Desperate WHO Calls Ebola Drug Summit As Crisis Worsens/ TIME 

Til Malaví var ráðin Sóley Ásgeirsdóttir 

sem er að ljúka MSc gráðu í þróunarstjórnun (Development Management) frá London School of Economics and Policical Science (LSE). Hún hefur síðustu misserin unnið að ráðgjafaverkefni á vegum skólans um mannréttindafræðslu og þekkingarskipti milli Afríku og Suður-Ameríku. Sóley hefur ennfremur lokið BA prófi í félagsfræði frá Háskóla Íslands þar sem hún lagði áherslu á rannsóknaraðferðir í félagsvísindum og kynjafræði.

Til Mósambík var ráðin Klara Mist Pálsdóttir 

sem hefur lokið diplómagráðu í þróunarfræði en einnig diplómu í hnattrænum tengslum, fólksflutningum og fjölmenningarfræði, báðar gráðurnar frá Háskóla Íslands, en hún hefur auk þess BA gráðu í þjóðfræði. Klara Mist hefur sinnt hjálparstarfi í Kenía og Indlandi, hún bjó í Brasilíu í eitt ár og talar portúgölsku reiprennandi.

Til Úganda  var ráðinn Karl Fannar Sævarsson

Nokkrar að stúlkunum í skóla Candle Light Foundation. Ljósm. gunnisal

 

Á næstunni munu formaður og gjaldkeri Kríanna, Halldóra Traustadóttir og Sólborg A. Pétursdóttir halda í heimsókn til Úganda. 

 

Kríurnar hafa ákveðið að styrkja samtök þar í landi sem nefnast Candle Light Foundation (CLF) sem voru stofnuð af íslenskri konu, Erlu Halldórsdóttur, árið 2001. Nokkru síðar eða árið 2004 stofnaði Erla síðan samtökin Alnæmisbörn á Íslandi sem hafa það hlutverk að styðja við og stunda fjáröflun fyrir CLF í Úganda. Félagið Alnæmisbörn er hesti styrktaraðili CLF á Íslandi.

 

Markmið Erlu Halldórsdóttur með stofnun CLF var að styðja við menntun bágstaddra stúlkna í Úganda. CLF er skóli þar sem stúlkur geta leitað sér þjálfunar í ýmsum handverksgreinum líkt og kertagerð, saumaskap og tölvunoktun. Utanríkisráðuneytið á Íslandi styrkti nýverið Alnæmisbörn um 10 milljónir króna en samtökin hyggjast byggja skólahús í Kampala fyrir starfsemi CLF. Hingað til hefur starfsemin farið fram í leiguhúsnæði en þar sem leigan er sívaxandi og tekur sífellt meiri skerf af því styrktarfé sem Alnæmisbörn og fleiri samtök og stofnanir styrkja CLF með, var ráðist í þetta verekfni. Skilyrði fylgir hinsvegar styrk utanríkisráðuneytisins: að Alnæmisbörn leggi til 30% mótframlag til verkefnisins. Stendur nú sú fjáröflun yfir en til þess að uppfylla skilyrði utanríkisráðuneytisins verða Alnæmisbörn að reiða fram yfir 4 milljónir króna og eins og er vantar u.þ.b. 3 milljónir.

 

Þar sem markmið Kríanna er að styðja við konur í Afríku, sérstaklega að bættri menntun þeirra, hefur stjórn Kríanna ákveðið að styðja við þetta verðuga verkefni. Gjafakort Kríanna, sem Jesús Loayza hannaði, verða áfram til sölu (kriurnar@kriurnar.is) og þeir sem vilja leggja Kríunum lið við söfnun fyrir Alnæmisbörn/CLF er bankaupplýsingarnar eftirfarandi: 0161-05-70222, kt. 610909-0860.

 

 

 

 -

-

BBC News Uganda Ghetto Kids in step with life changing dance project

Are progressive cities the key to solving our toughest global challenges?, eftir Huge Cole/ Oxfamblogg

-

-

-

-

Increasing the impact of EU development policy - an Agenda for Change

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

 

Rík­isaks­sókn­ari í Úganda áfrýjaði nýlega til hæsta­rétt­ar þeim dómi stjórn­laga­dóm­stóls lands­ins að ógilda beri um­deild lög um hert­ar refs­ing­ar gegn sam­kyn­hneigðum sem samþykkt voru á þing­inu skömmu fyrir jól í fyrra og staðfest af Museveni for­seta lands­ins snemma árs. Sam­kvæmt þeim áttu sam­kyn­hneigðir yfir höfði sér allt að lífstíðarfang­elsi fyr­ir ít­rekuð brot og alvarleg. Ennfremur var all­ur áróður fyr­ir sam­kyn­hneigð bannaður og í fyrsta sinn var fjallað um lesbíur. Almennir borgarar voru jafnframt skyldaðir til að segja til samkynhneigðra.

 

Í byrj­un síðasta mánaðar­ komst stjórn­laga­dóm­stóll lands­ins að þeirri niður­stöðu að lög­in gengu gegn stjórn­ar­skrá lands­ins. Frum­varpið hafi ekki fengið rétta meðferð á þing­inu þegar það var samþykkt. Aðeins ör­fá­ir þing­menn hafi verið viðstadd­ir kosn­ing­una.

 

Uganda anti-gay law declared 'null and void' by constitutional court/ TheGuardian 

ÚGANDA: LÖG GEGN SAMKYNHNEIGÐ DÆMD ÓGILD/ AmnestyInternational 

Fær hótanir frá heimalandinu/ Mbl.is 

Barack Obama Bandaríkjaforseti heitir því að bandarísk stjórnvöld og fyrirtæki verji 33 milljörðum dala í efnahagsaðstoð og fjárfestingar í Afríku. Hann segir það líka mikilvægt að þjóðarleiðtogar álfunnar taki til í eigin garði. RÚV greinir frá.

Forsetinn hét þessari aðstoð þegar hann ávarpaði leiðtoga um 50 Afríkuríkja á ráðstefnu sem haldin var í síðasta mánuði í Washington. Obama sagði að bandarísk stjórnvöld væru staðráðin í að ýta undir velgengni Afríku - ekki einungis til að fá aðgang að náttúruauðlindum heldur væri ljóst að stærsti auður álfunnar væri fólgin í fólkinu sem þar býr.

 

Nánar