gunnisal
Heimslj�s
veft�marit um �r�unarm�l
7. �rg. 235. tbl.
21. ma� 2014

Samstarf �slands og Afr�kusambandsins:

�rlegur fundur um jar�hita- n�tingu � Austur-Afr�ku haldinn � Reykjav�k


�rlegur fundur veitenda �r�unara�sto�ar � svi�i jar�hita � Austur-Afr�ku ver�ur haldinn � Reykjav�k � byrjun n�stu viku. Fundurinn er hluti af samstarfi �slendinga vi� Afr�kusambandi� en fimm fulltr�ar �ess munu s�kja fundinn, m.a. r��herra orkum�la. Einnig  senda helstu veitendur �r�unarsa�sto�ar fulltr�a � fundinn, �ar � me�al Al�j��abankinn, Evr�pusambandi�, ��ski �r�unarbankinn, afr�ski �r�unarbankinn og �r�unarsamvinnustofnun Japana, JICA. Flest samstarfsl�nd � Afr�ku senda einnig einn til tvo fulltr�a � fundinn, �.e. Ken�a, E���p�a, Dj�b�t�, R�anda, �ganda, B�r�nd�, Er�trea og K�moreyjar.

 

A� s�gn Dav��s Bjarnasonar verkefnastj�ra jar�hitaverkefnis �r�unarsamvinnustofnunar �slands og Norr�na �r�unarsj��sins (NDF) er �essi samr��svettvangur mikilv�gur �ar sem gjafar�ki og jar�hital�nd � Afr�ku koma saman og kynna �a� starf sem er � gangi og sko�a m�guleg samleg�ar�hrif verkefna og samstarf.

 

Tveggja daga n�mskei� Jar�hitask�lans

� kj�lfar fundarins ver�ur  haldi� tveggja daga n�mskei�, sem Jar�hitask�li H�sk�la Sameinu�u �j��anna heldur utan um en �ar ver�ur s�rstaklega huga� a� jar�hitatengdum m�lum sem snerta veitendur �r�unara�sto�ar. N�mskei�i� er �v� li�ur � �eirri vi�leitni a� auka �huga og �ekkingu annarra veitenda �r�unara�sto�ar � jar�hita.

 

Fundurinn og n�mskei�i� er haldi� � tengslum vi� jar�hitaverkefni �SS� og Norr�na �r�unarsj��sins (NDF) sem mi�ar a� �v� a� a�sto�a l�nd � sigdalnum � Austur-Afr�ku vi� ranns�knir og mannau�suppbyggingu � svi�i jar�hitan�tingar me� �a� markmi� a� auka m�guleika �essara landa til framlei�slu sj�lfb�rrar orku. �ess er v�nst a� vi� lok verkefnisins hafi l�ndin sk�ra mynd af �eim m�guleikum sem til sta�ar eru � svi�i jar�hita.

 

�slensk jar�hita�ekking � lykilhlutverki 

"�slensk jar�hita�ekking gegnir lykilhlutverki � verkefninu vi� grunnranns�knir og vi� tryggja g��i ranns�knanna en einnig lei�a �slenskir s�rfr��ingar margv�sleg �j�lfunarverkefni. � lok verkefnisins ver�ur b�i� a� kortleggja �� m�guleika sem fyrir hendi eru � hverju landi, skilgreina sv��in sem �litleg eru fyrir tilraunaboranir, og tryggja a� vi�komandi �j��ir b�i a� getu og mannau�i til a� fylgja m�lum eftir � n�stu stig, �.e. til framlei�slu � raforku e�a beinnar n�tingar jar�hita fyrir til d�mis �urrkun matv�la," segir Dav��.

 

Verkefni� er samstarfsverkefni milli �slands, Al�j��abankans og Norr�na �r�unarsj��sins en NDF leggur fimm millj�nir evra til framkv�mdanna � m�ti framlagi �slands a� s�mu upph�� yfir fimm �ra t�mabil.

 

�mennta�ar f�t�kar st�lkur verst settar:

Menntun lykilatri�i � vald-eflingu kvenna og st�lkna

St�lkur me�  litla e�a enga menntun eru l�klegri en betur mennta�ar st�lkur til a� giftast � barnsaldri, ver�a fyrir heimilisofbeldi, b�a vi� f�t�kt, hafa l�ti� a� segja um heimilis�tgj�ld e�a eigin heilsu, og menntunarskorturinn ska�ar ��r sj�lfar, b�rn �eirra og samf�lagi�, segir � n�rri sk�rslu Al�j��abankans - Voice and Agency: Empowering Women and Girls for Shared Prosperity.

 

� sk�rslunni kemur fram a� 65% kvenna me� a�eins grunnsk�lamenntun a� baki e�a minni menntun giftist � barnsaldri. ��r hafa l�ti� a� segja um fj�rm�l heimilisins og umbera ofbeldi af h�lfu eiginmanns. �etta gildi hins vegar a�eins um 5% kvenna sem loki� hafi framhaldsn�mi.

 

G�furleg gagnas�fnun og m�rg hundru� ranns�knir liggja a� baki sk�rslunni sem varpar n�ju lj�si � erfi�a st��u kvenna og st�lkna um allan heim, allt fr� faraldri kynbundins ofbeldis til laga og reglna sem mismuna konum fr� �v� a� eiga eignir, vinna, e�a taka �kvar�anir um eigi� l�f.

 

� �tj�n l�ndum af �eim tuttugu �ar sem barnahj�nab�nd eru algengust voru �mennta�ar st�lkur allt a� sex sinnum l�klegri til �ess a� giftast ungar bori� saman vi� st�lkur me� framhaldsmenntun.

 

�v� sem n�st ein af hverjum fimm st�lkum � �r�unarr�kjum ver�ur barnshafandi fyrir �tj�n �ra aldur og algengasta d�narors�k ungra st�lkna � aldrinum 15-19 �ra eru fylgikvillar � me�g�ngu e�a � f��ingu - 70 ��sund ungar st�lkur deyja �rlega af barnsf�rum e�a � me�g�ngu.

Kynningarfundur um sk�rsluna me� Hillary Clinton.
Kynningarfundur um sk�rsluna me� Hillary Clinton.

Jim Young Kim forseti Al�j��abankans segir � tilefni af �tg�fu sk�rslunnar a� vi�varandi mismunun � gar� kvenna v��s vegar um heiminn standi � vegi fyrir �v� a� ��r n�ti h�fileika s�na til fulls og sl�kt hafi g�furlegar aflei�ingar fyrir einstaklinga, fj�lskyldur, samf�l�g og �j��ir. "Til �ess a� b�ta l�f sitt og �ar me� heimsins alls er mikilv�gt a� auka m�guleika kvenna til a� taka �kvar�anir og n�ta t�kif�rin sem bj��ast," sag�i hann. "Ef heimurinn �tlar a� �tr�ma s�raf�t�kt og tryggja a� allir b�i vi� velmegun �� ver�ur �a� ekki gert nema me� fullri og jafnri ��ttt�ku kvenna og karla, st�lkna og pilta, um heim allan," b�tti hann vi�.

 

Margfaldast � f�t�kt og f�fr��i

�r�tt fyrir miklar framfarir � m�rgum svi�um sem var�a l�f st�lkna og kvenna er margt �gert, segir � sk�rslunni. �ar kemur fram a�  konum s� v��a mismuna� og h�mlur settar � l�f �eirra sem oft feli � s�r brot � grundvallarmannr�ttindum sem margfaldist � f�t�kt og f�fr��i.

 

Hvarvetna skiptir menntun h�fu�m�li, segir � sk�rslunni, betur mennta�ar konur giftast s��ar � �vinni og eignast f�rri b�rn. Sk�rsluh�fundar benda � a� lykilatri�i � �essu sambandi s� a� konan hafi bur�i til a� taka �kv�r�un og fylgja henni eftir. �etta sj�ist me�al annars � ranns�knum � �v� hvers vegna b�rn mennta�ra m��ra b�a s��ur vi� vaxtarh�mlun en b�rn �mennta�ra m��ra.

 

Sk�rslan beinir sj�num s�rstaklega a� tilteknum lykilsvi�um � valdeflingu kvenna. �ar er fyrst nefnt frelsi undan ofbeldi, �� stj�rnun � kynheilbrig�i og barneignum, eignarhald og st�ring jar�n��is og h�sn��is er einn af �essum lykil��ttum og ennfremur a� konur hafi r�dd og geti gripi� til a�ger�a.

Samkv�misbrellur Hans Rosling
Hans Rosling's Demographic Party Trick #1, with Bill Gates
Fyrsta samkv�misbrella Hans Rosling - a�sto�arma�urinn er Bill Gates!
 
Talnag�r�inn og barnal�knirinn Hans Rosling er v�ntanlegur til �slands � september eins og Heimslj�s hefur greint fr�. Rosling heldur erindi � Reykjav�k en hann er afar eftirs�ttur fyrirlesari og hefur vaki� heimsathygli fyrir n�st�rlega og uppl�sandi notkun � talnag�gnum um �r�unina � heiminum, ekki s�st � svi�i l��heilsum�la. Hann hefur nokkrum sinnum s��ustu vikurnar haldi� fyrirlestra me� Bill Gates sem s�st breg�a fyrir me�fylgjandi kvikmyndabroti af samkv�misbrellum s�nska fr��imannsins.

V�sindamenn beina sj�num a� n�burum:
H�gt a� bjarga millj�num n�bura � hverju �ri me� 
litlum tilkostna�i
G�furlegur �rangur hefur n��st � s��ustu �rum eins og sj� m�.

Unnt v�ri a� bjarga l�fi �riggja millj�na kvenna og kornabarna � hverju �ri fram til �rsins 2025 me� �rlegri 120 kr�na fj�rfestingu � hvern �b�a sem n�tt yr�i til a� b�ta a�st��ur vi� f��ingar. Um �tta ��sund n�f�dd b�rn deyja � hverjum degi og �nnur sj� ��sund b�rn f��ast andvana. H�gt v�ri a� afst�ra flestum �essara dau�sfalla.

 

�etta kemur fram � n�rri ranns�kn sem byggir � g�gnum fr� 195 �j��r�kjum og birtist � l�knaritinu The Lancet � g�r. Sk�rslan var unnin af fj�lda s�rfr��inga, m.a. fr� Barnahj�lp Sameinu�u �j��anna (UNICEF) og var kynnt � h�fu�st��vum stofnunarinnar � g�r.

 

Gl�silegur �rangur

G�furlegur �rangur hefur n��st � �v� a� draga �r m��radau�a � s��ustu �rum. Milli �ranna 1990 og 2010 f�kka�i konum sem deyja af barnsf�rum �r 543 ��sundum � 287 ��sund. Vi�l�ka gl�silegum �rangri hefur veri� n�� hva� barnadau�a �hr�rir. Fr� 1990 hefur d�nart��ni barna sem l�tast ��ur en fimm �ra aldri er n�� l�kka� um 47%.

 

G�gn s�na hins vegar a� d�nart��ni n�bura hefur ekki l�kka� jafn miki�. � hverju �ri deyja 2,9 millj�nir n�bura � fyrsta m�nu�inum, ein millj�n fyrsta og eina daginn sem �eir lifa. N�buradau�i nemur n� 44% af �llum dau�sf�llum barna yngri en fimm �ra. G�gnin s�na a� jafn m�rg b�rn deyja � fyrstu viku �vinnar eins og � �llu aldursbilinu fr� eins �rs til fj�gurra �ra. Yr�i ekkert a� gert til a� b�ta a�st��ur  og um�nnun vi� f��ingar myndu 116 millj�nir m��ra, n�bura og �f�ddra barna deyja �ri� 2035.

 

Helmingur allra dau�sfalla n�bura � s�r sta� � fimm r�kjum, Indlandi (779,000), N�ger�u (276.000), Pakistan (202.400), K�na (157.000) og Austur-Kong� (118.000), segir � sk�rslunni.

 

N�burar afskiptir

� sk�rslunni er bent � a� ��tt t�lfr��ilegu uppl�singarnar s�u skelfilegar bendi ��r engu a� s��ur til margv�slegra t�kif�ra til �rb�ta. Lj�st s� a� koma megi � veg fyrir m�rg dau�sf�ll n�bura me� einf�ldum h�tti, n�burarnir s�u ekki a� deyja vegna skorts � �ekkingu til a� bjarga �eim heldur vegna skorts � um�nnun og skorts � fj�rfestingu. Heimurinn hafi einfaldlega ekki einbl�nt � mikilv�gi �ess a� bjarga n�f�ddum b�rnum.

 

� fr�tt fr� UNICEF segir a� ranns�knin sem kynnt var � g�r greini einnig fr� �eim a�fer�um sem gefi� hafa besta raun vi� a� bjarga l�fi n�bura; brj�stagj�f, endurl�fgunart�kni og "keng�ru-a�fer�in" fyrir fyrirbura, �ar sem b�rnin eru l�tin hv�la � bringu m��ur sinnar �ar sem hitakassar eru ekki tilt�kir.

"Ranns�knir hafa s�nt a� me� �v� hafa b�rnin betri stj�rn � l�kamshita, betri �ndun og n�rast betur. Einnig hefur greining og me�h�ndlun � s�kingum miki� a� segja sem og auki� fj�rmagn til �essa m�laflokks og betri b�na�ur til um�nnunar," segir � fr�ttinni.

 

�ar segir ennfremur a� �au l�nd sem hafi n�� mestum �rangri � undanf�rnum �rum vi� a� draga �r t��ni ungbarnadau�a hafi beint sj�num s�num s�rstaklega a� allra yngstu b�rnunum. "� R�anda n��u heilbrig�isyfirv�ld a� f�kka dau�sf�llum ungbarna um helming fr� �rinu 2000. F�t�k og millir�k r�ki eru n� a� n� miklum �rangri me� �v� me�al annars a� �j�lfa lj�sm��ur og hj�krunarfr��inga betur."

 

Every Newborn - greinaknippi fr� The Lancet  

New Lancet Series finds counting births and deaths is an indicator of progress towards ending 3 million preventable infant deaths/ UNICEF  

Fatalistic outlook on "invisible" newborn deaths obstructs fight against infant mortality/ Reuters 

Mikilv�gustu klukkustundir �vinnar/ Unicef 

The world we want for every newborn child, eftir Udani Samarasekera og Richard Horton/ The Lancet 

Better care can save 3m babies, mothers per year: study/ Daily Nation

Melinda Gates Pushes to Curb Newborn Deaths/ VOA

Saving 3 Million Babies Is Easier Than You Think/ TIME

'No Excuse' for newborn deaths/ Namibian 

Quality care at birth could save nearly 3 million children - UN-backed study/ UNNewsCentre 

 

L�fsl�kur jar�arb�a � mikilli upplei� - 6 �r a� me�altali � 20 �rum:

�rangur � bar�ttunni vi� barnadau�a lykillinn a� auknum l�fsl�kum

 

L�fsl�kur � f�t�kustu r�kjum heims hafa a� me�altali aukist um n�u �r � s��ustu tveimur �ratugum, fyrst og fremst vegna �ess a� tekist hefur a� draga verulega �r barnadau�a. Sumar �j��ir hafa n�� enn meiri �rangri, � �rlegri sk�rslu Al�j��aheilbrig�istofnunarinnar um l�fsl�kur �j��a kemur fram l�fsl�kur hj� sex �j��um hafa � �rabilinu 1990 til 2012 aukist um meira en t�u �r. Mesti �rangurinn er hj� L�ber�u �ar sem l�fsl�kurnar hafa aukist um heil tuttugu �r, �r 42 �rum � 62 �r!

 

A�rar �j��ir sem st�ta af miklum framf�rum � l�kkun barnadau�a sem skilar s�r � h�rri t�lu um l�fsl�kur eru E���p�a (45 �r � 64 �r), Mald�v eyjar (58 �r � 77 �r), Kamb�d�a (54 �r � 72 �r), Austur T�mor (50 � 66 �r) og R�anda (48 �r � 65 �r).

"Megin�st��an fyrir �v� a� l�fsl�kur � heiminum hafi aukist �etta miki� er s� sta�reynd a� f�rri b�rn deyja ��ur en fimm �ra aldri er n��," sag�i Margaret Chan yfirma�ur WHO � yfirl�singu �egar sk�rslan kom �t � s��ustu viku.

 

� �eim l�ndum �ar sem barnadau�i er enn�� mj�g �tbreiddur eru l�fsl�kur t�lfr��ilega e�lilega minnstar. �etta gildir um �j��ir eins og  Ang�la, Mi�-Afr��ku�l��veld�i�, Tsjad, Austur-Kong�, Les�t�, M�sam�b�k, N�g�er��u, S�erra Leone og F�la�beins�str�ndina en l�fsl�kur �essara �j��a er um 55 �r.

 

A� me�altali hafa l�fsl�kur � heiminum aukist um sex �r � umr�ddu t�mabili.

L�fs�l�k�ur �slenskra karla eru 81 �r, ��r mestu � heiminum en l�fsl�kur kvenna eru mestar � Japan,  87 �r.

 

Life expectancy rises in poor nations: UN 

�rsreikningur SOS Barna�orpanna lag�ur fram:

Af 1000 kr�num fara 874 kr�nur beint til barna

St�lka � SOS �orpinu � Gulu, �ganda. Lj�sm. gunnisal

SOS Barna�orpin � �slandi hafa skila� endursko�u�um �rsreikningi fyrir �ri� 2013. Heildar framl�g og tekjur n�mu t�pum 384 millj�num kr�na og er �a� aukning um r�m 9% fr� fyrra �ri.

 

F�st m�na�arleg framl�g styrktarforeldra og barna�orpsvina n�mu t�pum 243 millj�num kr�na. �au framl�g fara �skipt �r landi. 85% �eirra fara beint � framf�rslu barnanna � �orpunum en 15% fara � ums�slu og eftirlit me� barna�orpunum, s.s. me� fj�rm�lum �eirra, �ryggism�lum, barnavernd o.fl.

Auk ��urnefndra 243 millj�na voru 78,5 millj�nir sendar e�a teknar fr� til annarra verkefna samtakanna. Me�al verkefna m� nefna ney�ara�sto� � Filippseyjum og � Mal�, s�larorkuv��ingu barna�orps � Ben�n og fj�lskyldueflingu � G�neu Biss� �ar sem vi� hj�lpum f�t�kustu barnafj�lskyldunum til sj�lfshj�lpar.

 

Opinber framl�g (fr� utanr�kisr��uneytinu) n�mu 38,8 millj�num kr�na og eru �au alfari� eyrnamerkt �kve�num verkefnum. �nnur framl�g og tekjur, t.a.m. framl�g Skj�lvina og frj�ls framl�g n�mu um 102 millj�num kr�na.

 

Kostna�ur vegna �flunar n�rra styrktara�ila og annars marka�s- og kynningarstarfs nam t�pum 18 millj�num (4,7%) og um 30 millj�nir (7,8%) f�ru � �msan kostna�, t.d. vegna �j�nustu vi� n�verandi styrktara�ila, rekstur skrifstofu, �j�nustugjalda banka o.fl. Samtals nam ums�slukostna�ur samtakanna �v� 12,7%.

 

Afgangur af rekstri SOS Barna�orpanna 2013 var r�mar 14 millj�nir kr�na og geta �eir fj�rmunir veri� tilt�kir vegna �fyrirs��ra �tgjalda me� mj�g sk�mmum fyrirvara, t.d. �egar upp kemur skyndileg ney�.

 

� hnotskurn

Af 384 millj�na kr�na heildarinnkomu samtakanna h�r � landi � �rinu 2013 f�ru 243 millj�nir eins og fyrr segir til framf�rslu barnanna og ums�slu og eftirlits me� barna�orpunum og 78,5 millj�nir til annarra verkefna. Samtals nema �essi framl�g til verkefna 83,7% af heildarinnkomu �rsins og er afgangur �rsins �� ekki talinn me�, en hann nam 3,6% af heildarinnkomunni. Kostna�ur �rsins er �v� 12,7% eins og fyrr segir og af hverju 1.000 kr�na framlagi til SOS Barna�orpanna fara �v� 873 kr�nur til verkefna � ��gu skj�lst��inga samtakanna.

 

N�nar

A�alfundur Barnaheilla - Save the Children � �slandi

A�alfundur Barnaheilla - Save the Children � �slandi var haldinn �ri�judaginn 13. ma�. � stj�rn samtakanna sitja sem fyrr Kolbr�n Baldursd�ttir, forma�ur, Atli Dagbjartsson, varaforma�ur, Mar�a S�lbergsd�ttir, Gu�r�n Kristinsd�ttir, D�gg P�lsd�ttir, Helga Sverrisd�ttir og Sigr��ur Olgeirsd�ttir. Varamenn eru Bjarni Sn�bj�rnsson, ��rarinn Eldj�rn og Gunnar Hrafn J�nsson var kj�rinn n�r varama�ur stj�rnar. � myndina vantar ��rarin Eldj�rn og Gunnar Hrafn J�nsson.

Auki� jafnr�tti - aukin hags�ld

UN Women � �slandi, Festa og Samt�k atvinnul�fsins bj��a til opinnar r��stefnu �ann 27. ma� n�stkomandi klukkan 9.00 (skr�ning hefst 8.10) um st��u og �r�un jafnr�ttism�la � atvinnumarka�i � samstarfi vi� Jafnr�ttisstofu undir yfirskriftinni "Auki� jafnr�tti - Aukin hags�ld." 

 

R��stefnan ver�ur haldin � H�tel Reykjav�k Hilton Nordica. Styrktara�ili r��stefnunnar er Actavis � �slandi. 

Fjalla� ver�ur um mikilv�gi �ess a� fyrirt�ki setji jafnr�ttism�l � oddinn �t fr� vi�skiptalegum forsendum og samf�lags�byrg�. R�tt ver�ur um mikilv�gi �ess a� hafa blanda�ar stj�rnir og stj�rnendur � fyrirt�kjum b��i �t fr� jafnr�ttissj�narmi�um og af �eirri einf�ldu �st��u a� teknar eru betri �kvar�anir fyrirt�kjum til heilla. Jafnframt ver�ur r�tt um Jafnr�ttiss�ttm�la UN Women og UN Global Compact (WEP), stefnu og innlei�ingu. Hluti af a�gangseyri r��stefnunnar rennur til UN Women � ��gu valdeflingar kvenna � atvinnumarka�i.

 

N�nar

 

 

�hugavert
 
-
-
-
-
-
-
-
-
-
 
-
-
-
-
 
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
 -
 
Fr��igreinar og sk�rslur

-
-
-
-
-
-


Fr�ttir og fr�ttask�ringar

-

South Sudan crisis: famine and genocide threaten to engulf nation/ TheGuardian 

-

How solar energy is transforming lives in Kenya/ DailyNation 

-

More indigenous women and youth standing up for their rights/ UNRadio 

-

Dirty water: The child killer we can stop/ CNN 

-

Featherstone: New British aid package for South Sudan/ Breska r�kisstj�rnin 

-

New report reveals Africa's fastest growing cities/ HowWeMadeItInAfrica

-

Fire priser til Norad/ Norad

-

Risavaxin framkv�md: K�nverjar leggja j�rnbrautarteina um fj�gur l�nd � Afr�ku/ Eyjan

-

N� kenn�ing um sn�kju�d�r � afr��sk�um kon�um/ Mbl.is

-

Senegal rape: 11-year-old girl denied abortion gives birth to twin boys/ TheGuardian

-

Exclusive: join Melinda Gates at an event on the rights of women and girls/ TheGuardian

-

The poorest rich country around/ ThisIsAfrica

-

World in a week: African leaders call for LGBT equality/ TheGuardian

The African Economic Outlook 2014
The African Economic Outlook 2014

Forf�lgelse af homoseksuelle i Uganda eksploderer pga. anti-homolov/ U-landsnyt

-

Kenya to trail East Africa in poverty reduction/ DailyNation

-

A sneak peek at UN progress on post-2015/ Devex 

-

�stral�a: Less aid, less transparency: the 2014-15 aid budget and the 10% aid cut/ DevPolicyBlog 

-

Report Says Health Workers Are Targets/ VOA 

-

Sweden cuts Red Cross funding. Geneva fears others donors will run/ DevelopmentToday

-

Tanzanian witch doctors arrested over albino killing/ BBC

-

Danskerne giver mindre til u-landsorganisationer/ U-landsnyt

-

Fler katastrofer kr�ver effektivare arbete/ SIDA

-

World Health Assembly 2014 - 3 things to look out for in Geneva/ Devex

-

Norway pledges $63 mln for South Sudan humanitarian aid/ Reuters

-

Will NCDs gain traction at the World Health Assembly?/ Devex

-

Vaccine development: thinking out of the cold box/ TheGuardian 

 -

Building peace in Africa? Give power to women/ CNN 

 

Fyrir 7% herna�ar�tgjalda m�tti n� ��saldarmarkmi�unum

Samkv�mt n�jum t�lum nema herna�ar�tgj�ld � heiminum � h�lfum degi �tg�ldum Sameinu�u �j��anna � �ri og fyrir t�plega tveggja daga v�gb�na� m�tti borga �rlega �tgj�ld fri�arg�slunnar. Fyrir 7% �eirra m�tti n� ��saldarmarkmi�unum um �r�un, markmi�um sem sett voru til a� binda enda � s�rustu f�t�ktina � heiminum. - �etta kemur fram � n�ju fr�ttabr�fi Uppl�singaskrifstofu Sameinu�u �j��anna fyrir Vestur-Evr�pu en � fr�ttabr�finu er einnig fjalla� um fyrri heimstyrj�ldina og Nor�url�nd, �kra�nu sem Eystrasaltsr�ki n�t�mans og Str��smann r�sanna sem ger�ist bo�beri fri�ar.

 

Ban hvetur til "�ruggra og skipulegra" f�lksflutninga 

Lj�smynd: IRIN

Ban Ki-moon, framkv�mdastj�ri Sameinu�u �j��anna hefur hvatt �ll r�ki heims til �ess a� fylkja li�i um sameiginleg markmi� til a� tryggja "reglubundna, �rugga og skipulega" f�lksflutninga � heiminum.

 

Ban flutti opnunarr��u � Heims�ingi � Stokkh�lmi � d�gunum um �r�un og f�lksflutninga, en sem kunnugt er leita s�fellt fleiri til Evr�pu fr� Afr�ku � leit a� betri l�fsg��um. Margir hafa l�tist � Mi�jar�arhafi �egar �eir hafa freistast til a� komast til Evr�pu � tr�ssi vi� vilja yfirvalda, en fr� �essu greinir � vef Uppl�singaskrifstofu S� fyrir Vestur-Evr�pu. �ar segir a� Ban hafi bent � a� s�rstakur fundur Allsherjar�ings Sameinu�u �j��anna um al�j��lega f�lksflutninga (migrations) hafi sagt a� �etta m�lefni v�ri "eitt mikilv�gasta �rlausnarefni okkar t�ma".

 

"Hann benti � �� sta�reynd a� meir en �ri�ji hver ma�ur � heiminum v�ri � h�pi "f�ruf�lks" sem v�ri � faraldsf�ti. Hvert einasta samf�lag g�ti noti� �vaxta �essa ef r�tt v�ri haldi� � spilum og hef�i a� ��rum kosti miklu a� tapa," segir � fr�ttinni.

 

"� s��sta �ri lag�i �g fram �tta li�a ��tlun um f�lksflutninga. �g hvatti til verndar mannr�ttinda, l�kkun kostna�ar, uppr�tingu misnotkunar, hj�lp vi� strandagl�pa, vitundarvakningu, tillit til f�ruf�lks � �r�unarm�lum, �flun uppl�singa og eflingu samvinnu," sag�i Ban og b�tti vi� a� �a� v�ri mikilv�gt a� �ll stefnum�tun t�ki mi� af grundvallarr�ttindum. "�etta ���ir a� farandverkaf�lk �arf vernd fyrir mismunun og tryggja ver�ur r�ttindi �ess f�lks sem vinnur heimilisst�rf og vernda konur, karla og b�rn fyrir misnotkun.

 

N�nar 

 

Fri�ur og r� einkenndu kosningarnar � Malav�

 

- eftir Gu�mund R�nar �rnason verkefnastj�ra �r�unarsamvinnustofnunar �slands � Lilongve

 

Kosningar � Malav�/ DW
Kosningar � Malav�/ DW

Ver�inum � hli�inu var kalt �egar �g f�r af sta� � hj�linu upp �r sj� � morgun. �g spur�i hann hvort eitthva� v�ri a� fr�tta af kosninga�rslitum, �� sag�i hann: "Joyce Banda tapa�i". �egar �g spur�i hann hvort �a� v�ri �ruggt og opinbert - nei, en �a� eru �sta�festar fr�ttir. �annig hefur �a� veri� undanfarnar vikur. Allir Malavar sem �g hef spurt �t � kosningarnar hafa sagt �a� sama - Banda tapar! �eir hafa aftur � m�ti ekki veri� eins samm�la um hver k�mi til me� a� vinna, sumir s�g�u Peter Mutharika, br��ir Bingu wa Mutharika, sem var forseti � undan Banda, en l�st � emb�tti vori� 2012. A�rir hafa nefnt prestinn Lazarus Chakwera og enn a�rir Atupele Muluzi son enn eins fyrrverandi forseta, Bakili Muluzi. Til vi�b�tar vi� �essu fj�gur - sem flestir hafa veri� samm�la um a� s�u sigurstranglegust - eru 8 a�rir frambj��endur � kj�ri.

  

� sama t�ma og �eir Malavar sem �g hef spurt �t � kosningarnar hafa veri� samm�la um a� sitjandi forseti k�mi til me� a� falla � kosningunum, hafa fr�ttask�rendur, ekki s�st erlendir, aftur � m�ti tali� miklar l�kur � a� Banda f�ri me� sigur af h�lmi. �eir hafa v�sa� til �ess a� margt hafi f�rst til betri vegar fr� �v� a� h�n t�k vi� emb�tti, �r�tt fyrir erfi� spillingarm�l (Cashgate) sem hafa sett svip sinn � malav�sk stj�rnm�l undanfarna m�nu�i.

 

Minni h�ttar r�stur

Samkv�mt fr�ttum vir�ast kosningarnar � flestum tilvikum hafa fari� vel og fri�samlega fram. Einhverjir kj�rsta�ir fengu ranga kj�rse�la og var� a� fresta kosningum �ar til n�ir b�rust. �ess eru d�mi a� kveikt hafi veri� � kj�rst��um af kj�sendum sem voru or�nir lei�ir � a� b��a eftir a� r��in k�mi a� �eim - e�a a� b��a eftir r�ttum kj�rse�lum. Ekkert hefur heyrst um a� fylkingum sem kepptu um hylli kj�senda hafi losti� saman.

 

Yfirmenn kosningaeftirlits � vegum Evr�pusambandsins og Sambands Afr�kur�kja hafa �egar l�st �v� yfir a� kosningarnar hafi fari� vel fram og hei�arlega. Sam Nujoma, fyrrum forseti Namib�u sem f�r fyrir kosningaeftirliti Sambands Afr�kur�kja sag�i: "Til hamingju! Malavar hafa s�nt heiminum a� kosningarnar voru frj�lsar og hei�arlegar."

 

Kj�rdagurinn � g�r var r�legur � h�fu�borginni. Umfer�in var minni en a�ra virka daga og minnti � sunnudag, enda var gefi� fr� � m�rgum vinnust��um, ��tt dagurinn hafi ekki veri� opinber fr�dagur. �a� kom m�r �� meira � �vart �egar �g hj�la�i � vinnuna � morgun, hva� allt var r�legt og f�ir � ferli. Af �v� a� n� stendur yfir �taki� "hj�la� � vinnuna" �kva� �g a� lengja lei�ina, taka � mig kr�k og hj�la �t a� forsetah�llinni, ��tt �a� s� ekki beinl�nis � lei�inni � vinnuna. �ar var allt mj�g r�legt, vopnu�u ver�irnir � hli�inu heilsu�u m�r kump�nlega eins og a�ra daga og �ar - l�kt og annars sta�ar - vir�ist f�lk hafa g��an hemil � spennunni. �n�gjan me� a� �a� skuli hafa fari� fram almennar kosningar og a� �v� er vir�ist �n misferlis, vir�ist spennunni var�andi �rslitin yfirsterkari.

 

Sp� um �rslit

Og �� a� �v� sem var tilefni �essa greinarkorns - sp� um �rslit. H�r hefur veri� fari� � kringum �essa spurningu - l�kt og k�ttur sem fer � kringum heitan graut. Einn fj�lmi�ill hefur gefi� �a� �t a� Peter Mutharika hafi teki� forystu mi�a� vi� �a� sem tali� haf�i veri� � �eim t�mapunkti, en sag�i um lei�, a� �a� v�ri byggt � t�lum fr� 635 af 4445 kj�rst��um og �a� v�ri �varlegt a� kve�a upp�r um �rslit �tfr� �v�. Muluzi hefur gagnr�nt kj�rstj�rn fyrir a� gefa upp t�lur ��ur en kosningu er loki� � �llum st��um, en �a� a� gefa strax upp t�lur fr� hverjum kj�rsta�, var ein af a�fer�unum til a� koma � veg fyrir misferli vi� talningu.

 

Kj�rstj�rnin hefur 8 daga til a� lj�ka talningu og gefa upp endanlega ni�urst��u � forsetakosningunum, ��tt ekki s� gert r�� fyrir �v� a� h�n �urfi allan �ann t�ma. �a� er �� meira undir en einungis ni�ursta�an � forsetakosningunum, �v� samhli�a voru �ingkosningar og fyrstu kosningar til sveitarstj�rna � 14 �r. �a� m� �v� b�ast vi� l�ngum d�gum og lausum n�tursvefni hj� m�rgum frambj��endum � n�stunni. S� erfitt a� sp� um ni�urst��u forsetakosninganna - �� er �tiloka� a� sp� fyrir um ni�urst��ur hinna.

 

 

Starfs�j�lfun - �rj�r st��ur logo

 

�r�unarsamvinnustofnun �slands augl�sir eftir ungu h�sk�laf�lki sem hefur �huga � 4 m�na�a starfs�j�lfun � tengslum vi� verkefni � svi�i �r�unarsamvinnu � �remur samstarfsl�ndum stofnunarinnar. Starfst�mi � vettvangi er fr� 16. �g�st til 15. desember.

 

H�fniskr�fur:

Ums�kjendur skulu hafa loki� grunnn�mi � h�sk�la (BA, BSc e�a samb�rilegri gr��u) og ekki vera eldri en 33 �ra. Mj�g g�� enskukunn�tta er skilyr�i, �ar � me�al geta til a� skrifa g��an texta, g�� t�lvukunn�tta og undirst��u�ekking � a�fer�afr��i. Ger� er krafa um sj�lfst�� vinnubr�g�, �byrg�, �rei�anleika og lipur� � mannlegum samskiptum. �ekking � �r�unarm�lum, �r�unarstarfi og afr�skri menningu er �kj�sanleg. Ums�kjendur ver�a a� hafa �kur�ttindi.

 

Verkefni starfsnema � Malav�:

Tilfallandi verkefni � skrifstofu og fyrir �r�unarverkefni stofnunarinnar. Ums�kjendur �urfa a� hafa v��t�ka �ekkingu af gagna�flun og �rvinnslu og reynslu af notkun t�lfr��iforritsins SPSS.

 

Verkefni starfsnema � M�samb�k:

Tilfallandi verkefni � skrifstofu og fyrir �r�unarverkefni stofnunarinnar. Helstu verkefnin tengjast �r�un fiskeldis � sm�um st�l, innan verkefnasto�ar � fiskim�lum. Hluti starfst�mans ver�ur � h�fu�borginni Map�t� og hluti �t � landi �ar sem a�st��ur eru krefjandi. Kunn�tta � port�g�lsku e�a sp�nsku er nau�synleg.

 

Verkefni fyrir starfsnema � �ganda:

Tilfallandi verkefni � skrifstofu og fyrir �r�unarverkefni stofnunarinnar. Me�al helstu verkefna er uppl�singa�flun � tengslum vi� ��tlanager�, greining og �rvinnsla gagna og a�sto� vi� undirb�ning og skipulag, me�al annars �hersla � a� greina efnahagsleg �hrif fiskmarka�a � n�rsamf�lagi�.

 

Ums�knir skulu hafa borist skrifstofu �r�unarsamvinnustofnunar �slands fyrir 30. ma� nk.

 

Rau�ar�rst�g 27

105 Reykjav�k

S�mi: 5458980

Netfang: [email protected]

 

facebook
UM HEIMSLJ�S 

Heimslj�s - veft�marit um �r�unarm�l er gefi� �t af �r�unarsamvinnustofnun �slands. Ritinu er �tla� a� gl��a umr��u um �r�unarm�l og gefa �hugas�mum kost � a� fylgjast me� �v� sem h�st ber hverju sinni. Efni veft�maritsins �arf ekki endilega a� endurspegla stefnu �SS�.

 

Skr�i� ykkur � �skrift � heimas��unni, www.iceida.is og l�ti� vinsamlegast a�ra me� �huga � �r�unarm�lum vita af tilvist veft�maritsins. Allar �bendingar um efni eru vel �egnar.

 

�eir sem vilja senda okkur �bendingu um efni e�a afskr� sig af netfangalista eru vinsamlegast be�nir um a� senda sl�k erindi � netfangi� [email protected]. Ritstj�ri er Gunnar Salvarsson, [email protected]

.

Vi� bi�jumst velvir�ingar � �v� a� geta ekki nota� �slenskar g�salapp�r � vi�t�lum en bandar�skt sni�m�t Veft�maritsins leyfir ekki notkun �eirra.

 

Bestu kve�jur, �tg�fu- og kynningardeild �SS�

 

ISSN 1670-8105