logo

Veft�marit um

�r�unarm�l

gunnisal
5. �rg. 148. tbl.
1. febr�ar 2012
RUV
Fr�tt Kastlj�ss � g�rkv�ldi.

Fyrsti �ekkingarbrunnur um t�knm�l opna�ur � g�r:
 
Fyrirhugu� samvinna vi� samskiptami�st�� heyrnarlausra � Namib�u

�ekkingarbrunnurinn um t�knm�l sem Katr�n Jakobsd�ttir mennta- og menningarm�lar��herra opna�i � g�r hj� Samskiptami�st�� heyrnarlausra og heyrnarskertra er a� �v� er best er vita� einstakur � heiminum og hefur n� �egar vaki� athygli �t fyrir �sland. �tlunin er a� eiga samvinnu um notkun kerfisins vi� samskiptami�st�� heyrnarlausra � Namib�u en eins og kunnugt er var t�knm�lsverkefni eitt af st�rstu verkefnum �r�unarsamvinnustofnunar � Namib�u s��ustu �rin. Dav�� Bjarnason sem var verkefnissstj�ri �SS� � Namib�u hefur veri� lei�andi um �r�un n�ja �ekkingarbrunnsins. Fram hefur komi� a� Nor�menn hafa l�ka �ska� eftir samstarfi um samb�rilegt verkefni fyrir norskt t�knm�l.

 

�ekkingarbrunnurinn er unninn me� frj�lsum hugb�na�i � anda hugmyndafr��i um opi� a�gengi a� menntaefni og me� �a� a� markmi�i a� t�knm�lssamf�lagi� geti teki� ��tt � m�tun hans.  Me� honum ver�ur t�knm�li� n� � fyrsta sinn gert a�gengilegt �llum � gegnum vef, snjalls�ma og spjaldt�lvur. H�gt er a� fletta upp merkingu t�kna og horfa � myndb�nd me� t�knm�li, taka �rn�mskei� � t�knm�li, lesa greinar um t�knm�l, taka pr�f svo eitthva� s� nefnt. 

 

N�nar � SignWiki.org 


Dagens N�ringsliv
Afr�ku�j��um fj�lgar sem losna undan �nau� �r�unara�sto�ar.
Afr�ku�j��um f�kkar sem treysta � framl�g til �r�unarm�la             
�eim �j��um Afr�ku sem feta �� braut a� vera sem minnst h��ar �r�unara�sto� fj�lgar  st��ugt. Fyrirt�ki � heimamarka�i ver�a st�ndugri og kynda undir hagv�xt v�tt og breitt um �lfuna. A� minnsta kosti �ri�jungur �j��a � Afr�ku tekur n� vi� �r�unarf� sem jafngildir l�gri fj�rh�� en sem nemur t�unda hluta skatttekna. Me�al �essara �j��a eru Als�r, Ang�la, Mi�baugs-G�nea, Gabon og L�b�a.

 

�etta er mikil breyting fr� �v� sem var ��ur fyrr �egar langflestar Afr�ku�j��ir voru mj�g h��ar �r�unarf�. Ofangreindar �j��ir eru ��r sem hafa n�� lengst � �eirri braut a� n�ta innlendan v�xt � sta� fj�rstu�nings framlagsr�kja � �r�unarsamvinnu. Athyglisvert er a� Afr�ku�j��um hefur a� me�altali tekist a� koma skattgrei�slum upp � 441 Bandar�kjadal � hvern �b�a � �ri � sama t�ma og �r�unarf� � hvern �b�a nemur �rlega 41 Bandar�kjadal. �essar t�lur sta�festa a� �lfan f�r �r�unarf� sem jafngildir innan vi� 10% af samanl�g�um skattgrei�slum. R�tt er samt a� geta �ess a� 34 �j��ir af 54 taka � m�ti framl�gum � �r�unarsamvinnu umfram t�u pr�sentin. Me�al �j��a sem taka enn vi� h�um framl�gum eru �� m�rg d�mi um aukna skattheimtu, t.d. � M�samb�k, einu af samstarfsr�ki �slendinga, en �ar hafa skatttekjur r�kisins tv�faldast � sk�mmum t�ma. Anna� d�mi er L�ber�a �ar sem skatttekjur voru lengi um 6% en eru n� komnar upp � 20%.

 

Margir eru �eirra sko�unar a� �j��ir ver�i ekki frj�lsar fyrr en ��r eru fj�rhagslega sj�lfst��ar og �h��ar erlendri fj�rhagsa�sto�. � pistli � su�ur-afr�ska dagbla�inu Daily News l�kir Gareth Coetzee erlendum framl�gum til �r�narm�la vi� ska�leg eiturlyf sem skapi endalausa �r� eftir einhverju sem s� a� lokum ey�ileggjandi, auki spillingu og dragi �r sj�lfsbjargarvi�leitni. Hann er ekki s� fyrsti sem bendir � a� framl�g til �r�unarm�la s�u � senn gulr�t og svipa. �j��ir �netjast erlenda fj�rmagninu og b�a � st��ugum �tta um a� veitandinn kippi einn g��an ve�urdag a� s�r h�ndum vegna t.d. mannr�ttindabrota eins og n�leg d�mi s�na.

 

N�ju h�fu�st��var Afr�kusambandsins (sj� a�ra fr�tt) sem K�nverjar f�ra Afr�ku�j��um � silfurfati er teki� sem bitingarmynd  af Afr�ku � �nu� �r�unara�sto�ar. Pistlah�fundur � R�anda skrfa�i � bla�agrein � g�r a� menn eigi a� byggja h�s s�n sj�lfir me� svita en ekki �r�unarf�.

 

Kr�kjurnar h�r a� ne�an v�sa � n�legar greinar og pistli um �etta efni og �ar er m.a. vi�tal �r The Guardian vi� Jeffrey Sachs og Bono sem voru � d�gunum � Gana.

-

Africa Begins to Rise Above Aid, eftir Miriam Gathigah 

-

Aid: 'We're not arguing for a culture of dependency. We're arguing to end it', eftir John Muholland/ The Guardian 

-

African Stance on Development Aid, eftir Gareth Coetzee / IOL 

-

Donors, dependency, and political crisis in Malawi/ African Affairs 

-

Continent 'Rising Above Aid'/ AllAfrica 

-

Can Africa Do Away With Aid Dependency? /IGIHE 

 

 

Gj�f K�nverja til Afr�ku - h�h�si� � Addis: h�fu�st��var Afr�kusambandsins.
Gj�f K�nverja til Afr�ku - h�h�si� � Addis: h�fu�st��var Afr�kusambandsins.

K�nverjar reistu n�jar h�f�ust��var Afr�kusambandsins:

Afr�ku�j��ir hvattar til a� vir�a mannr�ttindi samkynhneig�ra

 

Lei�togafundi Afr�kusambandsins lauk � g�r � Addis Ababa �n �ess a� lei�togum Afr�kur�kja t�kist a� velja formann framkv�mdanefndar sambandsins. � upphafi fundarins hvatti Ban Ki-moon framkv�mdastj�ri Samein�u �j��anna r��amenn � Afr�kur�kjum a� vir�a r�ttindi samkynhneig�ra og standa v�r� um �au. Fundurinn var haldinn � n�jum og gl�silegum a�alst��um Afr�kusambandsins sem K�nverjar f�ra �v� a� gj�f.

 

Kosningar um formann framkv�mdastj�rnar lei�a � lj�s dj�pst��an klofning � samt�kunum milli annars vegar fr�nskum�landi �j��a � nor�anver�ri �lfunni og enskum�landi �j��a � su�urhlutanum. Tveir frambj��endur voru � kj�ri og mist�kt b��um a� n� tilskyldum tveimur �ri�ju hlutum atkv��a, �eim Jean Ping forseta Gabon og Nkosazana Dlamini-Zuma, fyrrverandi utanr�kisr��herra Su�ur-Afr�ku og einkona Jacobs Zuma forseta landsins. � fj�r�u atkv��agrei�slunni, �egar Zuma haf�i dregi� frambo� sitt til baka, hlaut Ping ekki n�gilega m�rg atkv��i og fundinum lauk �v� �n �ess a� nokkur v�ri kj�rinn � �ettta ��sta emb�tti bandalagsins. Afr��i� var a� a�sto�arframkv�mdastj�rinn Erastus Mwencha fr� Ken�a t�ki vi� emb�ttinu til br��abirg�a uns n�sti lei�atogafundur ver�ur haldinn s��ar � �rinu � Malav�.

 

Ban Ki-moon framkv�mdastj�ri Sameinu�u �j��anan �varpa�i �ingi� � upphfi og ger�i mannr�ttindabrot gagnvart samkynhnei�gum a� umtalsefni. Hann sag�i a� �a� hef�i vi�gengist � sumum r�kjum �lfunnar a� r�ttindi samkynhneig�ra v�ru l�tilsvirt. Hann gagnr�ni a�ger�arleysi margra r�kisstj�rna gegn ofs�knum � gar� samkynhneig�ra og sag�i a� � sumum r�kjum v�ru ofs�knir me� vitund og vilja stj�rnvalda. �essi mismunun s�ni a� r�kisstj�rinir fari me� f�lk eins og annars flokks �egna e�a jafnvel gl�pamenn - og a� �essu h�ttalagi yr�i a� linna.

 

N�jar h�fu�st��var Afr�kusambandsins voru v�g�ar vi� h�t��lega ath�fn � Addis Ababa, h�fu�borg E���p�u, � upphafi fundarins � laugardag. H�fu�st��varnar �ykja hinar gl�silegustu en byggingaframkv�mdir kostu�u t�pa 25 milljar�a �slenskra kr�na. K�nversk stj�rnv�ld rei�a fram �a� f� og f�ra sambandinu byggingu a� gj�f. Fulltr�i k�nversku r�kisstj�rarinnar var vi�staddur v�gsluath�fnina � E���p�u og sag�i byggingarnar mikilv�gt t�kn um vin�ttu K�nverja og Afr�kub�a. Afr�kumenn g�tu reitt sig � �framhaldandi stu�ning og �r�unara�sto� fr� K�na. Skiptar sko�anir eru sem kunnugt er � vaxandi umsvifum K�na � Afr�ku.

 

AU Leadership Race Deadlocked/ VOA 

-

African Union left in limbo following leadership vote impasse/ The Guardian 

-

African Union: Ban Ki-moon urges respect for gay rights/ BBC 

-

25 milljar�a gj�f K�nastj�rnar /RUV 

 

 

West Africa: we must act now to prevent a child hunger crisis
Hafa r�ku �j��irnar l�rt af mist�kunum s��astli�i� sumar?
�urrkar �gna l�fi millj�na  � Vestur-Afr�ku - bregst al�j��asamf�lagi�?

 

�j��ir heims brug�ist seint og illa vi� hungursney�inni � S�mal�u � s��asta �ri sem leiddi til �ess a� ��sundir l�tust. N� spyrja fj�lmi�lar � Afr�ku hvort �essi saga s� a� endurtaka sig � Vestur-Afr�ku �ar sem miklir �urrkar �gna l�fi  t�u millj�na manna.  � �essum heimshluta hefur or�i� uppskerubrestur enda ekki falli� deigur dropi �r lofti � langan t�ma. 

 

Sv��i� sem um r��ir eru hluti af Sahel sv��inu og n�r til �tta Afr�kur�kja, N�ger, Senigal, Mal�, M�ritan�u, Tjad, Kemer�n, B�rk�na Fas� og N�ger�u. M�rg �orpanna sem verst hafa or�i� �ti eru afskekkt og erfi�leikum bundi� a� dreifa �anga� mat en einnig eru risavaxnar fl�ttamannab��ir � �urrkasv��unum vegna borgarastr��sins � L�b�u og F�labeinsstr�ndinni.

 

Drought in West Africa threatens millionsf/ Globe And Mail 

-

One million children in Sahel at risk, UNICEF warns/ Reuters 

-

10 million face drought in the Sahel/ UPI 

-

Drought Affects Millions in The Sahel/ WFP 

 

IIED 
Sk�rsla um orkub�skap �ganda: 
Eldivi�ur langmikilv�gasti orkugjafinn en margar vann�ttar orkulindir

 

Eldivi�ur er helsti orkugjafi � �ganda og hvorki meira n� minna en 93% af orku��rf � landinu kemur fr� �eim orkugjafa. A�rar orkulindir eru jar�ol�a, um 5%, og rafmagn fr� vatsaflsvirkjunum er 1,5%. �etta kemur fram � n�ri sk�rslu IIED, Al�j��astofnunar um umhverfi og �r�un, �ar sem fjalla� er um lykilatri�i � orkub�skap �ganda.

 

� sk�rslunni - Key Issues in Uganda�s Energy Sector - kemur me�al annars fram a� virkjun jar�varma s� m�guleg vi�b�t vi� a�ra endurn�janlega orkugjafa. Ger�ar hafi veri� ranns�knir � r�mlega 40 jar�hitasv��um sem hafi leitt � lj�s a� �rj� sv��i kalli � frekari ranns�knir, Katwe-Kikoronga, Buranga og Kibiro, en �ll eru �essi jar�hitasv��i � vesturhluta sigdalsins mikla sunnan vi� Albertsvatn. Samkv�mt sk�rslunni g�ti jar�hiti fr� �essum sv��um a� h�marki numi� um 450 MW. �ar segir jafnframt a� enginn hafi formlega l�st yfir �huga � �v� vi� ERA (Electricity Regulatory Authority)  a� framlei�a rafmagn me� jar�varma.

 

�ar sem eldivi�ur er megin orkugjafi til upphitunar og eldunar b��i � ��ttb�li og dreifb�li � �ganda hefur �s�kn � vi� leitt til ey�ingar sk�la og jar�vegsey�ingar. Orkuf�t�kt er �tbreidd � landinu en sk�rsluh�fundar vekja athyglig � �v� a� �ganda b�r a� miklum endurn�janlegum orkuau�lindum eins og vatnsorku (yfir 2000MW), og s�larorku sem hafa ekki veri� n�ttar nema a� litlu leyti. Orkum�l � landinu eru � �lestri, algengt er a� rafmagn sl�i �t og raforkukerfi� fulln�gir engan veginn s�fellt aukinni orku��rf. �� er nefnt a� loftslagsbreytingar hafi �hrif � vatnsaflsvirkjanir og ennfremur a� mikill fj�rfestingakostna�ur vegna n�rra endurn�janlegra orkugjafa, eins og s�larorku, hamli �r�un � �eim svi�um.

 

�v� er vi� a� b�ta a� �slendingar kostu�u � s�num t�ma, fyrir �tta �rum, frumranns�knir � nokkrum jar�hitasv��um � �ganda. ��r ranns�knir g�fu ekki tilefni til frekari sko�unar.

 

 

 

 

 

 Danir h�kka framl�g og leggja �herslu � mannr�ttindi

Danska r�kisstj�rnin vill styrkja �r�unarsamvinnu og �ungami�jan � n�rri stefnum�tun � �r�unarm�lum er bar�ttan gegn f�t�kt. � tenglsum vi� n�sam�ykkt fj�rl�g fyrir �ri� 2012 var sam�ykkt fj�rhags��tlun og �ar kemur fram forgangsr��un � danskri �r�unarsamvinnu. Samkv�mt fr�tt � vef DANIDA, �r�unarsamvinnustofnunar Dana, er Danm�rk eitt af f�um r�kjum � heiminum sem h�kkar � �essu �ri framl�g til �r�unarsamvinnu. Veri� er a� vinna a� n�rri stefnum�rkun � m�laflokknum, me� opinni umr��u vi� danskan almenning, og samkv�mt vilja Christian Friis Bach �r�unarm�lar��herra eru r�ttindi n�tt lei�arlj�s Dana � �r�unarsamvinnu.

 

Fj�gur �hersluatri�i eru tilgreind:  1. R�ttindi, g��ir stj�rnarh�tti og l��r��i; 2. F��u�ryggi, �r�un landb�na�ar og vi�n�ms�r�ttur; 3. Gr�nn v�xtur og sj�lfb�r orku og; 4. St��ugleiki og vernd.

Haft er eftir r��herranum � fr�ttinni a� framl�gin h�kki um 234 millj�nir danskra kr�na � �essu �ri og um 366 millj�nir � �rinu 2013. Christian Friis segir jafnframt a� me� fj�rhags��tluninni s� s�nt fram � vilja r�kisstj�rnarinnar til a� styrkja m�laflokkinn me� bar�ttuna gegn f�t�kt og mannr�ttindi � brennidepli.

-

N�nar 

-

Debat om den nye bistandsstrategi: Sats p� kvinders seksuelle rettigheder, eftir Bjarne B. Christensen, og Birgit Lindsn�s/ U-landsnyt 

-

Udviklingsministeren sender ny lov i offentlig h�ring/ DANIDA

 

 

K R � K J U R

-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
 

Millj�n ��tttakendur � t�lvuleik WFP

 

Freerice - not your average trivia game!

Freerice.com er t�lvuleikur sem Matv�la��tlun Sameinu�u �j��anna (World Food Programme, WFP) heldur �ti.

Leikurinn gefur leikm�nnum f�ri � a� b�ta or�afor�a sinn � me�an �eir veita framl�g til stofnunarinnar. Eftir �v� sem leikurinn kemst � erfi�ara stig ver�ur or�afor�inn erfi�ari en fyrir r�tt svar safnast saman t�u hr�sgrj�n til WFP. Styrktara�ilar grei�a fyrir framl�gin. � jan�ar f�r fj�ldi ��tttakanda yfir eina millj�n og �ar me� var st�rum �fanga n�� � s�gu leiksins.

"�egar ein millj�n manna koma saman � leik ver�a sameiginlega �hrif st�rgl�sileg - �etta er einstakt," sag�i Nancy Roman, framkv�mdastj�ri samskiptasvi�s Matv�la��tlunarinnar. Sj� n�nari fr�tt h�r

 

N�nar � Fr�ttab�fi Sameinu�u �j��anna � �slandi 

 

Sk�rsla um sj�lfb�rni jar�ar

Komin er �t sk�rsla fr� Sameinu�u �j��unum um sj�lfb�rni jar�ar. Sumari� 2010 skipa�i Ban Ki-moon 22ja manna nefnd m�lsmetandi einstaklinga og f�l �eim a� semja vegv�si um sj�lfb�ra �r�un. �etta starf leiddu �au Tarja Halonen forseti Finnlands og Jacob Zuma forseti Su�ur-Afr�ku. � sk�rslu h�psins eru a� finna 56 r��leggingar �ar sem m.a. er hvatt til �ess a� tilteknir m�likvakr�ar um sj�lfb�rni ver�i teknir upp til vi�b�tar hef�bundnum mati � �j��arframlei�slu. L�fseigt f�lk, l�fseig j�r� er yfirskrift sk�rslunnar. A� mati sk�rsluh�funda �arf a� auka matv�laframlei�slu � heiminum um 50% fram til �rsins 2030, auka orkuframlei�slu um 45% og vatns�flun �arf a� b�ta um 30% til a� halda � vi� fj�lgun mannkyns og for�a �remur millj�r�um manna fr� f�t�kt.

The United Nations Secretary-General�s High Level Panel on Global Substainability/ UN

Fr�ttatilkynning um sk�rsluna

Put planet and its people at the core of sustainable development, urges report/ The Guardian

World lacks enough food, fuel as population soars-UN/ AlertNet

 
Spennandi n�mskei� � Endurmenntun H�sk�la �slands:

  

EHI
 

Endurmenntun H�sk�la �slands kynnir � samstarfi vi� utanr�kisr��uneyti�, Rau�a krossinn og �r�unarsamvinnustofnun �slands n�mskei� um �litam�l � �r�unarsamvinnu og hj�lparstarfi � vettvangi.

 

N�mskei�i� fjallar um �r�unarsamvinnu, ney�ara�sto�, mann��arstarf og fri�aruppbyggingu. ��tttakendur f� inns�n � st�rf � vettvangi, stefnur og starfsemi �l�kra stofnana, ��ttt�ku �slands � verkefnum � �essu svi�i og f� a� spreyta sig sj�lf � krefjandi verkefnum og taka ��tt � umr��um.
Fr��slan ver�ur sett � samhengi vi� ��saldarmarkmi� Sameinu�u �j��anna um �r�un og hvernig �l�k verkefni �l�kra a�ila skiptast. Hvatt ver�ur til �flugrar umr��u um hvers kyns �litam�l sem eru ofarlega � baugi � �essum vettvangi.
 

 

Fj�lmargir fyrirlesarar koma a� n�mskei�inu og deila reynslus�gum fr� st�rfum s�num � vettvangi. Kennsla fer fram me� fyrirlestrum, h�pavinnu og umr��um.

 

Skr�ningarfrestur er til 29. febr�ar.
 

Fj�lmargir fyrirlesarar koma a� n�mskei�inu og deila reynslus�gum fr� st�rfum s�num � vettvangi. Kennsla fer fram me� fyrirlestrum, h�pavinnu og umr��um.

 

Ney�ara�sto� og �r�unarsamvinnuverkefni:

 

Ums�knarfrestur frj�lsra f�lagasamtaka til 15. mars

 

Fr� utanr�kisr��uneyti:

 

� fj�rl�gum er gert r�� fyrir �kve�nu framlagi til vi�varandi ney�ar- og mann��ara�sto�ar og �r�unarsamvinnuverkefna � vegum frj�lsra f�lagasamtaka, sem �thluta� er tvisvar � �ri, vor og haust.

 

N�sti frestur til a� s�kja um sl�kan styrk rennur �t 15. mars nk.

 

S�rstakar verklagsreglur utanr�kisr��uneytisins og �r�unarsamvinnustofnunar �slands kve�a � um skilyr�i fyrir styrkveitingum og vi�mi� vi� mat ums�kna. Samkv�mt reglunum skulu f�lagasamt�k sem �ska stu�nings uppfylla eftirfarandi skilyr�i:

  • Vera l�glega skr�� � �slandi, ekki rekin � hagna�arskyni og hafa starfa� minnst � tv� �r.
  • F�lagsmenn e�a styrktara�ilar s�u minnst 30 talsins.
  • Hafa sett s�r l�g, hafa stj�rn og stj�rnarformann.
  • Hafa lagt fram �rsreikninga me� undirskrift l�ggilts endursko�anda undangengin tv� �r.
  • Hafa reynslu af st�rfum � �r�unarr�kjum e�a starfa n�i� me� samt�kum, al�j��legum e�a innlendum, sem b�i yfir sl�kri reynslu.
  • A� f�lagasamt�kin taki tillit til jafnr�ttissj�narmi�a � starfi s�nu � vettvangi.

S�kja m� um styrk til verkefna sem unnin eru � eigin nafni, verkefna sem vinnast � samstarfi vi� samt�k � m�tt�kulandinu og til verkefna � vegum al�j��legra samtaka. Styrk�egi skal ef kostur er taka virkan ��tt � verkefninu ef �ri�ji a�ili innir �au af hendi. Sl�k hlutdeild getur falist � undirb�ningi, eftirliti, �ttekt e�a �tsendu starfsli�i.

 

Einungis er teki� vi� ums�knum sem skila� er inn � �ar til ger�um ey�ubl��um.  N�nari uppl�singar og ums�knarey�ubl�� er a� finna � vef utanr�kisr��uneytisins:

 

Styrkveitendur �skilja s�r r�tt til a� kalla eftir vi�b�targ�gnum ef ��rf krefur.

 

N�nari uppl�singar veitir Svanhv�t A�alsteinsd�ttir � s�ma 545 7435, netfang: [email protected]

 

Glefsur �r s�gu �slenskrar �r�unarsamvinnu - XII. hluti

 

S�guritari f�r of geyst � s��asta pistli me� sta�h�fingu um fyrsta �slenska tv�hli�a �r�unarverkefni�. �a� haf�i veri� ger�ur tv�hli�a samningur um �r�unarsamvinnu ��ur en sami� var vi� stj�rnv�ld � Gr�nh�f�aeyjum. Skrifa� var undir fyrsta samninginn 12. j�n� 1979 um �r�unara�sto� �slands vi� Ken�a. Be�ist er velvir�ingar � yfirsj�ninni en �g hef �a� m�r til m�lsb�ta a� saga �r�unarsamvinnustofnunar hefur aldrei veri� skrifu� og heimildir eru misa�gengilegar. T�kum eitt skref til baka. -Gsal

 -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 

 

Fyrsti tv�hli�a samningurinn um �r�unarsamvinnu vi� stj�rnv�ld � Ken�a

 

Samningurinn vi� Ken�a um �r�unara�sto� �slands � svi�i fiskvei�a haf�i veri� � undirb�ningi fr� �v� � �g�stm�nu�i 1976. Stofnunin A�sto� �slands vi� �r�unarl�ndin undirbj� samninginn sem var fyrsti samningur �slands vi� eitt �r�unarr�ki um samstarf � �r�unarm�lum og "marka�i byrjun n�s kafla � �r��unara�sto� okkar," eins og segir � fyrsta t�lubla�i Fr�ttabr�fs um �r�unarm�l sem kom �t l�ngu s��ar, �ri� 1984. Samninginn undirritu�u �eir Joel Wanyoike, sendiherra Ken�a � �slandi, og Benedikt Gr�ndal utanr�kisr��herra, � R��herrab�sta�num vi� Tjarnarg�tu. ��ur en �eir ritu�u n�fn s�n sag�i �slenski r��herrann a� �etta v�ri g�� byrjun � v�ntanlegri �framhaldandi a�sto� �slands vi� Ken�a. "Hann sag�i Kenya-menn v�nta mikils af a�sto�inni og sag�ist vera fullviss um, a� kunn�tta �slendinga � svi�i fiskvei�a k�mi Kenya-b�um a� g��um notum," eins og segir � Morgunbla�sfr�tt daginn eftir, 13. j�n� 1979.

 

Timinn
Fr�tt T�mans um samninginn vi� Ken�a.

� fr�ttatilkynningu fr� utanr�kisr��uneytinu segir ennfremur: "Verkefni �etta er li�ur � starfsemi A�sto�ar �slands vi� �r�unarl�ndin. �slenskur skipstj�ri, Baldvin G�slason, mun lei�beina og kenna � vegum A�sto�ar �slands vi� �r�unarl�ndin og stj�rna tilraunavei�um � 12 m�nu�i, en � samningnum er �kv��i um a� framlengja megi �ann t�ma. Ennfremur eru l�g� til �ll vei�arf�ri � skip �a� sem Baldvin G�slason hefur til afnota. Gu�j�n Illugason, skipstj�ri, f�r � �rinu 1977 til Kenya � k�nnunarlei�angur til undirb�nings �r�unara�sto�inni.

 

�mislegt �lj�st � m�lum �essum

Tildr�gin a� fer� Gu�j�ns voru �au a� � �g�st 1976 komu hinga� til lands L.P. Odero sendiherra Ken�a � �slandi og G. Ngugi verslunarfulltr�i, b��ir me� a�setur � Sv��j��. "Fer� �eirra hinga� til lands var � �v� skyni a� r��a vi� �slensk stj�rnv�ld um tiltekna a�sto� vi� Kenya," segir � fr�ttabr�fi A�sto�arinnar � jan�ar �ri� eftir. "Hittu �eir h�r � landi r��herra og �msa emb�ttismenn og r�ddu �� m�guleika a� �slendingar g�fu e�a l�nu�u Kenya-m�nnum me� hagst��um kj�rum tv� fiskiskip (200 lestir) svo og veittu a�sto� vi� a� �j�lfa Kenya-b�a � notkun skipanna og vei�arf�ra. � fundi me� fulltr�um �r sj�var�tvegsr��uneytinu, A�sto�ar �slands vi� �r�unarl�ndin, ranns�knarstofnun fiski�na�arins og F�lagi �slenskra fiskiskipaeigenda kom �a� � lj�s, a� �mislegt var �lj�st � m�lum �essum, en s� hugmynd kom aftur � m�ti fram, a� senda �slending til Kenya til a� kynna s�r a�st��ur og m�guleika � a�sto� vi� Kenya. � fundi s�num n�veri� sam�ykkti stj�rn A�sto�ar �slands vi� �r�unarl�ndin, a� bj��a fram fj�rmagn til a� kosta fer� s�rfr��ings til Kenya � �v� augnami�i a� kynna s�r a�st��ur og m�guleika � svi�i fiskvei�a. Er gert r�� fyrir, a� s�rfr��ingur �essi geri s��an sk�rslu um athuganir s�nar sem l�g� yr�i fyrir stj�rnv�ld."

 

Gu�j�n Illugason skipstj�ri sendur � vettvang

�essi s�rfr��ingur var Gu�j�n Illugason skipstj�ri sem haf�i um �rabil unni� fyrir FAO, Matv�la- og landb�na�arstofnun Sameinu�u �j��anna og dvali� langdv�lum � Indlandi, � Pakistan og �ganda. Hann f�r til Ken�a � �rsbyrjun 1977 og sneri aftur 4. mars sama �r. � sk�rslu sem hann skrifa�i um fer� s�na og athuganir bendir hann � m�guleika fyrir �slendinga til a� veita Ken�am�nnum a�sto� � svi�i fiskvei�a. H�n s� f�lgin � �v� a� r��a �slenskan fiskiskipstj�ra til �ess a� taka a� s�r skipstj�rn � b�tnum Shakwe fimm �ra g�mlum 120 tonna st�lb�ti, sem legi� haf�i vi� bryggju � Mombasa en "� eigu fiskideildar Kenya" eins og segir � fr�ttabr�fi A�sto�arinnar. "Me� �essu ver veri� a� benda � �ann m�guleika a� h�gt s� a� hefja tilraunavei�ar �ti fyrir str�nd Kenya � �v� skyni a� kanna fiskimi� �ar. Kenyamenn hafa l�ti� sem ekkert gert � �eim m�lum til �essa. Engin ��tlun mun vera � gangi hj� Kenyastj�rn um st�rfellda s�kn � fiskvei�um. �� eru m�guleikar �slendinga til a� taka a� s�r st�r og fj�rfrek verkefni heldur ekki m�guleg n� raunh�f a� svo komnu m�li," segir ennfremur � fr�ttabr�finu.

 

Baldvin G�slason r��inn � fullt starf

Sk�rslan l� fyrir fr� Gu�j�ni � vord�gum 1977. A�sto�in sendi s��an, a� h�f�u samr��i vi� utanr�kisr��uneyti�, hugmyndir um samstarf til stj�rnvalda � Ken�a. � lok �rs h�f�u engin sv�r borist. Samkv�mt fr�s�gnum fj�lmi�la h�fst formlegt samstarf sumari� 1978 en �� kom Baldvin G�slason �samt fj�lskyldu sinni til Mombasa � Ken�a, n�nar tilteki� � lok j�l�m�na�ar �a� �r. Samningurinn um �r�unara�sto�ina var hins vegar ekki undirrita�ur fyrr en t�pu �ri s��ar, e�a 12. j�n� 1979. Baldvin G�slason er fyrsti starfsma�urinn sem r��inn er � fullt starf � �slenskri �r�unarsamvinnu. Hann haf�i - eins og kom fram � s��asta pistli - veri� fenginn til �ess a� fara til Gr�nh�f�aeyja � vegum A�sto�arinnar s��la �rs 1977. �ar dvali hann um �riggja vikna skei� og skrifa�i sk�rslu um eyjarnar og st��u fiskvei�a. Baldvin haf�i starfa� fyrir FAO og var n�kominn fr� verkefni � Jemen �egar hann var r��inn til starfa hj� A�sto�inni vi� verkefni� � Ken�a.

 

� n�stu "glefsu" ver�ur n�nar fjalla� um st�rf Baldvins � Ken�a en hann dvaldi �ar � fj�gur �r fram til j�l�loka 1982. �� lauk verkefninu. "Stj�rnv�ld � Ken�u hafa loki� miklu lofsor�i � st�rf Baldvins," sag�i � fyrsta Fr�ttabr�fi �SS� 1984. - Gsal

 

 
facebook
Veft�mariti� er � FACEBOOK

UM VEFT�MARITI�

 

Veft�marit um �r�unarm�l er gefi� �t af �r�unarsamvinnustofnun �slands. Ritinu er �tla� a� gl��a umr��u um �r�unarm�l og gefa �hugas�mum kost � a� fylgjast me� �v� sem h�st ber hverju sinni. Efni veft�maritsins �arf ekki endilega a� endurspegla stefnu �SS�.
          
Skr�i� ykkur � �skrift � heimas��unni, www.iceida.is og l�ti� vinsamlegast a�ra me� �huga � �r�unarm�lum vita af tilvist veft�maritsins. Allar �bendingar um efni eru vel �egnar.  

�eir sem vilja senda okkur �bendingu um efni e�a afskr� sig af netfangalista eru vinsamlegast be�nir um a� senda sl�k erindi � netfangi� [email protected]. Ritstj�ri er Gunnar Salvarsson, [email protected]

Vi� bi�jumst velvir�ingar � �v� a� geta ekki nota� �slenskar g�salapp�r � vi�t�lum en bandar�skt sni�m�t Veft�maritsins leyfir ekki notkun �eirra.

 

Bestu kve�jur, �tg�fu- og kynningardeild �SS�

 
ISSN 1670-810