|
|
|
Veftímarit um þróunarmál
|
|
|
|
|
4. árg. 120. tbl.
|
13. apríl 2011
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 | | Athyglisvert og ítarlegt viðtal við Ólaf Elíasson myndlistarmann í danska þróunartímaritinu Udvikling. Með því að smella á myndina getið þið flett blaðinu. |
Að breyta óvirkri samúð í virka umhyggju
- forsíðuviðtal við Ólaf Elíasson myndlistarmann í Udvikling
"Maður finnur til samkenndar með þjóð frá því landi sem maður ættleiðir börn frá," segir Ólafur Elíasson frægasti myndlistarmaður Dana, eins og hann er kynntur í nýjasta tölublaði tímaritsins Udvikling í Danmörku, sem er tímarit um þróunarmál. Ólafur er einn þekktasti og áhrifamesti myndlistarmaður samtímans en hann á sem kunnugt er íslenska foreldra þótt hann hafi lengst af búið í Danmörku. Udvikling slær honum uppá forsíðu og birtir við hann fimm síðna viðtal í nýjasta tölublaðinu.
Ólafur og Marianne Krogh Jensen eiginkona hans hafa ættleitt tvö börn frá Eþíópíu. Eftir að hafa ættleitt börnin vildu þau með einhverjum áþreifanlegum hætti láta gott af sér leiða í landinu og hafa um árabil stutt uppbyggingu leikskóla í Addis Ababa gegnum frjáls félagasamtök sem þau stofnuðu og kalla 121Ethiopia. Um er að ræða verkefni á sviði menntamála í samstarfi við leikskóla í borginni þar sem starfsmenn annarra leikskóla geta sótt sér menntun á sviði uppeldis- og sálfræði.
Í viðtalinu ræðir Ólafur um það hvernig augum hann lítur Eþíópíu, hann ræðir misheppnaða þróunaraðstoð og mikilvægi þess að breyta óvirkri samúð í virka umhyggju. Hann tekur samlíkingu af listinni sem felst í umbreytingu frá hugmynd til veruleika - þörf sé á slíkri umbreytingu í þróunarmálum með áherslu á að láta verkin tala.
Nánar |
 | | Ólæsum fækkar óðum í eyjasamfélögum í Úganda, m.a. vegna fullorðinnafræðslunámskeiða sem Íslendingar hafa stutt myndarlega um árabil. Ljósmynd: gunnisal |
Mikill árangur í baráttunni gegn ólæsi fullorðinna í fiskimannasamfélögum
Stuðningur Þróunarsamvinnustofnunar Íslands við baráttuna gegn ólæsi í fiskimannasamfélögum á Viktoríuvatni skilar miklum árangri. Tölur um læsi meðal íbúa á eyjunum frá 2002 sýndu að 54% þeirra voru læsir en í lok ársins 2009 var þessi tala komin upp í 58,4%. Rúmlega tólf hundruð íbúar eyjanna höfðu tekið þátt í fullorðinnafræðslu með áherslu á læsi eða um 17,5% ólæsra í héraðinu. Tölur frá árinu 2010 liggja ekki fyrir en ganga má að því sem gefnu að læsum hafi haldið áfram að fjölga. Stuðningi Íslendinga við verkefnið lauk um síðustu áramót.
Að sögn Geirs Oddssonar verkefnastjóra ÞSSÍ eru konur í miklum meirihluta þeirra sem búa ekki yfir lágmarksþekkingu á læsi. Af 4.9 milljónum Úgandabúa sem eru ólæsir eru konur 3.1 milljón eða 63%.
"Við höfum á síðustu árum verið einn helsti bakhjarl stjórnvalda í Úganda í baráttunni gegn ólæsi fullorðinna," segir Geir. "Við höfum stutt verkefni um hagnýta lestrarkunnáttu, svokallað FAL eða Functional Adult Literacy verkefni með kostun á framkvæmd fullorðinsfræðslu í eyjasamfélögunum. Einnig höfum við stutt stefnumótun stjórnvalda á þessu sviði og gerð aðgerðaáætlunar af hálfu stjórnvalda. Aðgerðaáætlunin hefur þann megintilgang að samþætta fullorðinsfræðslu hagnýtum og staðbundnum þáttum með því að bjóða upp á sértækt hagnýtt námsefni sem hluta af læsisnámskeiðum. Þar erum við að tala um námsefni sem tengist daglegu lífi og lífsviðurværi fólks, hvernig reka á smáfyrirtæki, taka þátt í stofnun og stjórn frjálsra félagasamtaka, svo dæmi séu nefnd. Þessi aðferðafræði hefur líka verið notuð við fræðslu í fiskisamfélögum með áherslu á betri meðferð og gæði afla og fiskafurða. Þetta hefur gert með góðum árangri," segir Geir.
Beinum stuðningi við námskeiðahald í fullorðinnafræðslu lauk um síðustu áramót en ÞSSÍ styður áfram gerð stefnumótunar á vegum félagsmálaráðuneytis um fullorðinnnafræðslu. Unnið er að tveimur stefnumótandi skjölum á því sviði og Geir segir að lokaútgáfa þeirra sé væntanleg á þessu ári.
Fullorðinnafræðsla í Kalanagala - um verkefni ÞSSÍ |
 | | Nýja gagnaveita sænskra stjórnvalda um þróunarmál - OpenAid.se |
Opin gagnaveita stjórnvalda í Svíþjóð um þróunarmál
Sænsk stjórnvöld opnuðu í síðustu viku nýtt vefsetur undir heitinu "OpenAid.se" - en eins og nafnið gefur til kynna er þar að finna gagnabanka fyrir almenning um þróunarmál með mjög sjónrænni grafískri framsetningu og þar er líka að finna kynstrin öll af skjölum sem tengjast beint verkefnum Svía um margra ára skeið á sviði þróunarsamvinnu, allt frá árinu 1975. Vefsíðan, sem er reyndar enn í mótun, er sameiginlegt verkefni stjórnvalda og SIDA, þróunarsamvinnustofnunar Svía.
Fram kemur í kynningu að vefurinn sé til marks um þá viðleitni stjórnvalda að laga sænska þróunarsamvinnu að veruleika dagsins og þeim tækifærum sem alþjóðavæðing og tækniþróun skapa í samtímanum. Markmiðið sé að berjast gegn fátækt á eins árangursríkan hátt og framast er unnt.
Eftir samþykkt Parísaryfirlýsingarinnar árið 2005 um skilvirkni í þróunarsamvinnu hefur hugtakið "gagnsæi" verið mjög áberandi í umræðunni og krafa á hendur þeim sem ráðstafa þróunarfé um upplýsingagjöf til almennings - skattborgara - verið mjög hávær. Margar þróunarsamvinnustofnanir hafa lagt vinnu í gagnabanka sem opnaðir hafa verið á Netinu fyrir almenning, líkt og Þróunarsamvinnustofnun Íslands, sem opnaði í fyrra Verkefnagagnabanka þar sem unnt er að skoða verkefni fyrr og nú eftir löndum og sviðum og kalla fram margvíslegar upplýingar um hvert verkefni.
Íslendingar voru fyrstir norrænu þjóðanna til að opna slíka gagnaveitu.
Því er síðan við að bæta að sama dag og Svíarnir opnuðu OpenAid.se kynnti Alþjóðabankinn upplýsingagátt á vefnum sem kallast eAtlas um alþjóðlega þróunarsamvinnu.
Sweden Launches Aid Tracking Portal/ Devex
e-Atlas of Global Development Launched by World Bank Easy Mapping with New Data Visualization Tool/ UN News Centre . |
|
 | | Endurreisnin getur tekið langan tíma - frétt EURONEWS í gærkvöldi. |
Friður í sjónmáli á Fílabeinsströndinni eftir handtöku Gbagbo:
Sameinuðu þjóðirnar heita stuðningi við endurreisn
Ban Ki-moon framkvæmdastjóri Sameinuðu þjóðanna heitir því að samtökin standi við bakið á Fílabeinsströndinnni í að endurreisa réttarríki eftir margra vikna átök og mannréttindabrot, segir á vef Upplýsingaskrifstofu SÞ í Vestur-Evrópu. Laurent Gbagbo fráfarandi forseti var tekinn höndum í fyrrakvöld.
Í fréttinni segir að Fílabeinssströndin (Côte d'Ivoire) hafi verið vettvangur ofbeldisverka frá því í nóvember á síðasta ári, en þá neitaði Gbagbo að láta af völdum þótt hann hefði tapað forsetakosningum. Sameinuðu þjóðirnar og alþjóðasamfélagið í heild höfðu viðurkennt sigur andstæðings hans Outtara.
Ríkisútvarpið sagði frá því síðdegis í gær að farið hafi verið með Laurent Gbagbo, fyrrverandi forseta Fílabeinsstrandarinnar, frá Abidjan þar sem hann var í haldi. "Reuters-fréttastofan hefur þetta eftir talsmanni Sameinuðu þjóðanna sem segir að friðargæslulið þeirra fylgi honum og sjái til þess að öryggi hans sé tryggt. Ekkert hefur verið gefið upp um það hvert farið verður með Gbagbo. Sjónvarpsstöð sem styður Ouattara, forseta Fílabeinsstrandarinnar og keppinaut Gbagbos hefur greint frá því að herforingjar sem áður börðust fyrir Gbagbo hafi nú heitið Ouattara hollustu sína," sagði RUV.
Evrópusambandið hvatti í gærkvöldi til þess að þjóðstjórn yrði mynduð á Fílabeinsströndinni og hét slíkri stjórn stuðningi.
Nýburar í hættu
Barnaheill vekja athygli á ömurlegum aðstæðum fæðandi kvenna á Fílabeinsströndinni og mikilli smithættu nýfæddra barna í frétt á heimasíðu sinni. Þar segir:
Hreint vatn er af skornum skammti og konur eiga í erfiðleikum með að þrífa sig og nýfædd börn sín, bæði meðan á fæðingu stendur og eftir hana. Það eykur líkurnar á hættulegum sýkingum. Þær barnshafandi konur, sem geta fengið læknishjálp í búðunum, fæða í örsmáu herbergi og næðið er lítið. Veigalítil gardína skilur mæðurnar frá áhorfendum í biðstofu. Barnaheill - Save the Children hafa þó ekki síður áhyggjur af þeim mæðrum sem fara í gegnum sínar fæðingar einar í skítugum búðunum, án nokkurrar faglegrar hjálpar. Líf þeirra er í enn meiri hættu.
Nýburar í mikilli hættu á Fílabeinsströndinni/ Barnaheill
Börn og fjölskyldur þeirra horfa upp á skotbardaga og hryllilega atburði í Abidjan á Fílabeinsströndinni/ Barnaheill
Race to avert humanitarian crisis in Ivory Coast says Oxfam
|
Norðmenn örlátastir á þróunarfé
Norrænu ríkin þrjú, Noregur, Svíþjóð og Danmörk, eru enn meðal þeirra fimm ríkja sem uppfylla kröfur Sameinuðu þjóðanna um 0.7% framlag til þróunarmála af vergum þjóðartekjum, að því er fram kemur í tölfræðiúttekt frá OECD. Norðmenn eru nú í fyrsta sinn með hæsta hlutfall þróunarfjár í heiminum miðað við þjóðartekjur og þar munar mest um sérstaka fjárveitingu í baráttuna gegn loftslagsbreytingum. Á síðasta ári varð 4.3% hækkun á framlögum Dana, 3.6% hækkun hjá Norðmönnum en Svíar skáru niður um 7.1%. Engu að síður héltu Svíar sig rétt um 1% markið miðað við þjóðartekjur. Eins og áður hefur komið fram í Veftímaritinu tókst þjóðum ESB ekki að standa við fyrirheit um framlög til þróunarmála í lok síðasta árs en þá átti hlutfall af þjóðartekjum að hafa náð 0.56% - en reyndist aðeins vera 0.43%. Nánar EU misses its aid target for 2010/ The Guardian Aid from OECD countries - who gives the most and how has it changed?/ The Guardian Bill Gates: Millennium Development goals still 10 years away/ EUObserver "Focused aid does make a huge difference" Bill Gates tells Parliament/ Evrópuþingið ESB stóð ekki undir markmiðum þróunaraðstoðar/ Mbl.is |
 Framsóknarflokkurinn vill að 0,7% markinu verði náð 2018
Fram kemur í ályktun Framsóknarmanna um utanríkismál á nýafstöðnu flokksþingi að flokkurinn vill að opinber framlög Íslendinga til þróunarmála nemi 0.7% af vergum þjóðartekjum árið 2018 - sem er þremur árum fyrr en gert er ráð fyrir af hálfu þeirrar ríkisstjórnar sem nú situr. Í kaflanum þar sem vikið er að þróunarmálum segir orðrétt í ályktuninni: "Siðferðislegar og pólitískar skyldur leggja okkur á herðar sem ábyrgri þjóð í samfélagi þjóðanna að taka myndarlega þátt í alþjóðlegri þróunarsamvinnu í baráttunni gegn fátækt. Lykillinn að starfi Íslendinga í þróunarmálum á að vera sá að veita fólki í þróunarríkjunum frelsi frá fátækt. Stefna ber að því að Íslendingar auki opinber framlög á næstu árum og verji 0,7% af vergum þjóðartekjum til þróunarmála eigi síðar en árið 2018. Leggja ber höfuðáherslu á árangur og sjálfbæra þróun í alþjóðlegri þróunarsamvinnu. Verkefni Íslendinga taki ávallt mið af þúsaldarmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna. Stuðla ber að fræðslu og vitundarvakningu meðal íslensku þjóðarinnar um alþjóðlega þróunarsamvinnu." Ályktun um utanríkismál |
 | | Bókarkápa BrandAid - Shopping Well to Save The World. |
Hvorki þörf fyrir að vera sjálfboðaliði eða taka þátt - bara kaupa!
Hvað gerist þegar frægt fólk sem er nafntogað fyrir störf að góðgerðarmálum tekur upp samvinnu við ákveðið vörumerki og framleiðsluvörur þess til að styðja tiltekinn málstað? Í nýútkominni bók þar sem þessháttar samvinna er skoðað ofan í kjölinn segir að niðurstaðan sé sú að vörur fyrirtækisins seljist betur og fyrirtækið fái betri ímynd sem siðferðilega sterkt, en einnig að hjálparstarfið fái á sig ímynd nýsköpunar og skilvirkni. Það er þó ekki allt sem sýnist.
Að mati höfunda bókarinnar er þessi samvinna langt því fá að vera jákvæð að öllu leyti og þeir segja að fólk gæti freistast til að kaupa vörur á tilfinningalegum forsendum fremur en að byggja kaupin á upplýsingum um sjálfa vöruna.
Veftímaritið fjallaði um frægt fólk og aðkomu þeirra að hjálparstarfi fyrr í vetur og þessi umræða um bók Lisu Ann Richey er ágætt framhald af þeirri umræðu en bókin nefnist: Brand Aid: Shopping Well to Save the World.
Höfundar bókarinnar eru tveir danskir fræðimenn, Lisa Ann Richey and Stefano Ponte.
No Need to Volunteer or Engage-Just Buy/ The Chronicle
Umsögn um bókina/ TimesHigherEducation
Fésbókarsíða um bókina
Are celebrities good for development aid?/ AidWatch
Madonna, Bono, Clooney cannot save Africa, only Africans can, eftir Andrew M.Muwenda / Independence, Úganda
|
|
|
Noregur:
Hvítbók um umhverfi og þróun 
Norska utanríkis-ráðuneytið hefur gefið út stefnurit um um umhverfismál og þróun. Í skýrslunni er fjallað um sjálfbærar leiðir í baráttunni gegn fátækt í ljósi þess að taka verður loftslagsbreytar alvarlega. Stuðningur norskra stjórnvalda um græna grósku í þróunarríkjunum er undirstrikaður í hvítbókinni sem ber yfirskriftina: Mot en grønnere utvikling- om sammenhengen i miljø- og utviklingspolitikken. |
|
Fréttir og fréttaskýringar
|
Hrói hattar skatturinn fær meðbyr
Með vaxandi þunga fara samtök og einstaklingar fram með hugmynd í þágu fátækra í heiminum um örskatt á bankastarfsemi. Fyrirbærið hefur fengið ýmiss konar nöfn sem mörg hver vísa í Hróa hött enda snýst hugmyndin um að taka frá þeim ríku og færa þeim snauðu. Þannig er fyrirbærið kallað "Robin Hood" skatturinn í Bretlandi, "Steuergegenarmut" eða "skatturinn gegn fátækt" í Þýskalandi, "Robin des Bois" í Kanada og Frakklandi, "Zerozerocinque" á Ítalíu og "La Tasa Robin Hood" á Spáni. Samkvæmt hugmyndinni á að taka örskatt af millifærslum í stærstu bönkum heimsins og setja í sjóð sem gæti ráðstafan milljörðum dollara til að frelsa fólk frá fátækt um heim allan. Nánar Sachs calls for Robin Hood tax on 'smirking' Wall Street/ The Guardian Support for Robin Hood tax growing in key member states /New Europe Debate : Is the Robin Hood Tax practical and desirable?/ ICN |
Meintar nornir í svartholinu
Að minnsta kosti 45 íbúar Malaví eru bak við lás og slá fyrir þær meintu sakir að stunda galdra. Samkvæmt frétt IRIN fréttaveitunnar er engin lagastoð fyrir frelsissviptingu fólksins. Algengast er rosknar konur fái á sig nornastimpilinn en þó eru þess dæmi að fólk á öllum aldri hafi verið gert útlægt, sakfellt, eða hafi orðið fyrir árásum og jafnvel verið líflátið - fyrir það eitt að vera talið stunda kukl. Í fréttinni er tekið dæmi af 75 manni, Chigayo Tchale, sem fékk þriggja ára fangelsisdóm en hann var borinn þeim sökum að hafa iðkað galdra eftir að barn hans lést án þess að dánarorsök væri kunn. Nánar |
Bandaríkjamenn semja við stjórnvöld í Malaví um orkumál
Bandaríkjamenn hafa ákveðið að verja 359 milljónum dala til endurbóta í orkumálum í Malaví en skrifað var undir samninginn í síðustu viku eftir að fulltrúar Bandaríkjanna höfðu fengið tryggingu fyrir því að stjórnvöld í Malaví haldi alþjóðlegar skuldbindingar í mannréttindamálum. Samninginn átti upphaflega að undirrita í febrúarmánuði en Bandaríkjamenn frestuðu því að skrifa undir meðan þeir ásamt mörgum öðrum fulltrúum framlagsríkja deildu við stjórnvöld um úrbætur á sviði mannréttinda, bæði hvað varðar fjölmiðlafrelsi og mannréttindi samkynhneigðra. $350 million in US aid for Malawi goes through/ Seattle Times Fréttatilkynning MCC As One MCC Compact Closes in Georgia, Another Opens in Malawi/ CGD |
Fá loks að snúa heim í barnaþorpið
Fyrir tæpum mánuði sagði frá því í Fréttabréfi SOS barnaþorpanna að vopnaðir uppreisnarmenn hefðu tekið barnaþorpið í Malakal í Súdan í gíslingu og flytja hafi þurft öll börnin í öruggt skjól. "Þau gleðitíðindi voru að berast að börnin hafa nú snúið aftur til síns heima; í barnaþorpið," segir í nýútkomnu Fréttabréfi SOS. Þar er margt fleira fréttanæmt og athyglisvert að venju. |
|
Veftímaritið er á... 
|
Evrópuþingið ræðir þróunarmál
Tveir dagar í þessari viku, 12. og 13. apríl, eru helgaðir þróunarmálum á Evrópuþinginu. Ætlunin er að varpa ljósi á fjármögnun þróunaraðstoðar til framtíðar og aukin áhrif stefnu ESB í þróunarmálum. Andris Piebalgs, yfirmaður þróunarmála ESB, kemur fyrir þróunarnefnd Evrópuþingsins í dag og gerir grein fyrir helstu áherslum sambandsins í málaflokknum á næsta ári. Nánar |
|
|
Ný tölfræðigögn um jafnrétti og valdeflingu kvenna:
Fæðingartíðni kvenna hæst í Níger - 7.4 börn | |
 Valdefling kvenna og aukið jafnrétti er misvel (eða illa) á veg komið í heiminum eins og glöggt sést á tölfræðilegum gögnum sem birtast í nýútkomnu riti "The World´s Women and Girls 2011 Data Sheet". Í ritinu er meðal annars að finna tölulegar upplýsingar um frjósemi kvenna sem sýna að víða í sunnanverðri Afríku eiga konur enn fleiri en sex börn að meðaltali á ævinni. Ennfremur sýna gögnin að víða í Asíu og Afríku giftast stúlkur mjög oft áður en átján ára aldri er náð. Læsi kvenna hefur aukist í samræmi við fjölgun stúlkna í skólum en drengir hafa þó enn forskot í læsi borið saman við stúlkur, þeir ljúka líka fleiri grunnskólanámi og eru fjölmennari í framhaldsskólum. Tölfræðin sýnir óhugnanlega háar tölur um konur sem deyja af barnsförum í löndum sunnan Sahara í Afríku og í Afganistan. Þá sýna tölurnar að í sumum samfélögum er enn litið á ofbeldi gegn konum sem ásættanlega hegðan.
Dregið hefur úr fæðingartíðni í flestum löndum heims á síðustu árum og meðaltalið er komið niður í 2.5 börn á heimsvísu. Hins vegar skera sig úr í þessum efnum nokkur Afríkuríki í sunnanverðri álfunni en í þeim heimshluta eignast hver kona að meðaltali fleiri en fimm börn, þar af í níu ríkjum fleiri en sex. Konur í Niger eignast langflest börn að meðaltali, 7.4 en konur í Mali eiga 6.6. börn og konur í Sómalíu og Úganda 6.5 börn að meðaltali.
Í ritinu er vikið að þeim hættum sem fylgja hjónaböndum þar sem brúðurin er á barnsaldri, ekki síst heilusfarslegum hættum vegna ótímabærra barneigna. Í níu löndum hefur að minnsta kosti helmingur ungra kvenna á aldrinum 20 til 24 ára gifst fyrir 18 ára aldur og í þremur löndum - Malí, Níger og Chad - hafa sjö af hverjum tíu gengið í hjónaband á barnsaldri. Í þessum ríkjum hefur ein af hverjum sjö stúlkum alið barn á aldrinum 15 til 19 ára. Fram kemur
að táningsstúlkur eru í tvöfalt meiri hættu að deyja af barnsförum en aðrar mæður.
Nánar
|
|
Afrískt ball í Iðnó á föstudagskvöld |
 Félagið Afríka 20:20 stendur fyrir dúndur afrísku balli í Iðnó, föstudaginn 15. apríl.
Húsið opnar klukkan 21.00
AFRÍKA LOLE SÝNIR DANS KLUKKAN 22:00
Svo munum við hrista okkur og skekja við afríska tónlist fram á nótt. Það ætti enginn að láta þetta fram hjá sér fara - það er fátt skemmtilegra, hollara og gleðilegra en að gleyma sér í dansi í góðum félagasskap - nú eða bara hlusta og kynna sér tónlist frá Afríku!
Vonandi komast sem flestir og endilega bjóðið vinum og vandamönnum með. |
|
| |
 |
Veftímarit um þróunarmál er gefið út af Þróunarsamvinnustofnun Íslands. Ritinu er ætlað að glæða umræðu um þróunarmál og gefa áhugasömum kost á að fylgjast með því sem hæst ber hverju sinni. Efni veftímaritsins þarf ekki endilega að endurspegla stefnu ÞSSÍ.
Skráið ykkur í áskrift á heimasíðunni, www.iceida.is og látið vinsamlegast aðra með áhuga á þróunarmálum vita af tilvist veftímaritsins. Allar ábendingar um efni eru vel þegnar.
Þeir sem vilja senda okkur ábendingu um efni eða afskrá sig af netfangalista eru vinsamlegast beðnir um að senda slík erindi á netfangið iceida@iceida.is. Ritstjóri er Gunnar Salvarsson, gsal@iceida.is.
Við biðjumst velvirðingar á því að geta ekki notað íslenskar gæsalappír í viðtölum en bandarískt sniðmót Veftímaritsins leyfir ekki notkun þeirra.
Bestu kveðjur, Útgáfu- og kynningardeild ÞSSÍ
ISSN 1670-810 | |
|
|
|
