logo

Veft�marit um �r�unarm�l

gunnisal

4. �rg. 112. tbl.

9. febr�ar 2011

�ings�lyktunartillaga um fj�gurra �ra ��tlun � al�j��legri �r�unarsamvinnu �slands:

N�nast �breytt framl�g til �r�unarm�la n�stu �rin

 

Samkv�mt fyrstu fj�gurra �ra ��tlun um al�j��lega �r�unarsamvinnu �slands ver�a framl�g til �r�unarm�la af opinberu f� n�nast �breytt n�stu �rin. Hins vegar er stefnt a� �v� a� �ri� 2021 renni 0,7% af vergum �j��artekjum til �r�unarm�la.

  

� till�gu �ssurar Skarph��inssonar utanr�kisr��herra til �ings-�lyktunar um al�j��lega �r�unarsamvinnu segir or�r�tt:

gunnisal
Markmi�i� me� al�j��legri �r�unarsamvinnu er a� leggja l�� � vogarsk�lar � bar�ttunni gegn f�t�kt og fyrir b�ttum l�fskj�rum � f�t�kustu hlutum heimsins. Lj�smynd fr� �ganda: gunnisal

 "�slensk stj�rnv�ld sty�ji markmi� Sameinu�u �j��anna (S�) um a� i�nr�ki skuli veita sem nemur 0,7% af vergum �j��artekjum (V�T) til �r�unarsamvinnu. M�rku� ver�i s� stefna a� �sland muni � n�stu t�u �rum skipa s�r � h�p �eirra r�kja sem leggja meira en sem nemur 0,7% af V�T til �r�unar-samvinnu."

 

�veruleg h�kkun ver�ur � framl�gum til m�la-flokksins � n�stu fj�rum �rum, samkv�mt till�gunni. � �essu �ri er reikna� me� a� framl�gin nemi 0,19% af vergum �j��artekjum, � n�sta �ri ver�i �au 0,20%, �ri� 2013 h�kki �au um eitt pr�sentustig og ver�i 0,21% og �ri� 2014 nemi �au 0,23%.

 

Fram kemur � till�gunni a� markmi� �slands me� al�j��legri �r�unarsamvinnu s� a� leggja l�� sitt � vogarsk�lar � bar�ttunni gegn f�t�kt og fyrir b�ttum l�fskj�rum � f�t�kustu hlutum heimsins. "Me� virkri ��ttt�ku � �essu svi�i leitist �sland vi� a� uppfylla p�l�t�skar og si�fer�islegar skyldur s�nar sem �byrg �j�� � samf�lagi �j��anna. Al�j��leg �r�unarsamvinna s� ein af meginsto�um �slenskrar utanr�kisstefnu. �hersla ver�i l�g� � mannr�ttindi og jafnr�tti kynjanna, fri� og �ryggi, �samt bar�ttu gegn f�t�kt, f�lagslegu rangl�ti, misskiptingu l�fsg��a og hungri. Leitast ver�i vi� a� tryggja innbyr�is samr�mi � utanr�kisstefnu �slands me� tilliti til hnattr�nna efnahags-, umhverfis- og �ryggism�la."

 

Samkv�mt ��tluninni � �slensk �r�unarsamvinna a� endurspegla �au gildi sem �slenskt samf�lag stendur fyrir, vir�ingu fyrir l��r��i og mannr�ttindum, fj�lbreytni mannl�fs, umbur�arlyndi, r�ttl�ti og samst��u. � lj�si �essa � a� leggja �hersla �: a. �byrg� - a� r��vendni og gagns�i ver�i h�f� a� lei�arlj�si � �r�unarstarfi og �byrg� � framkv�md og �rangri starfsins deilt me� samstarfsa�ilum;  b. �rangur - a� allir ��ttir �r�unarstarfsins, stj�rnun, verklag og a�fer�afr��i verkefna, stu�li a� �v� a� �rangur �r�unarsamvinnu ver�i sem mestur; c. �rei�anleika - a� landi og �j�� ver�i afla� vir�ingar � al�j��avettvangi me� �v� a� vera faglegur og traustur samstarfsa�ili � �r�unarstarfi.

 

"Markmi� �slands � �r�unarsamvinnu ver�i a� sty�ja ��tlanir um �tr�mingu f�t�ktar � grunni sj�lfb�rrar �r�unar og uppbyggingar � mannau�i. S�rst�k �hersla ver�i l�g� � mannr�ttindi, jafnr�tti, fri�, �ryggi og verkefni �ar sem �slensk s�r�ekking og reynsla n�tist," segir � ��tluninni.

               

�SS� kj�lfestan

� fylgiskjali er m.a. a� finna ums�gn �r�unarsamvinnunefndar, sj� manna nefndar, sem Al�ingi skipar. �ar segir m.a. a� �r�unar-samvinnustofnun hafi veri� og s� � raun kj�lfestan � �r�unarsamvinnu �slendinga. "Samkv�mt dr�gunum er �tlunin s�, a� �SS� s� �tla� a� vera �fram s� �ungami�ja og �v� ber a� fagna," segir nefndin. "Samdr�tturinn � starfi �SS� hefur gert a� verkum, a� ekki hefur reynst gerlegt a� hefja n� verkefni, sem aftur ���ir a� s� mikli mannau�ur sem stofnunin b�r yfir leitar � �nnur mi�. Me� �v� fara fr� stofnuninni reynsla og �ekking, sem langan t�ma tekur a� byggja upp � n�jan leik. �a� m� vonandi l�ta svo � a� h�r megi greina vatnaskil og a� stofnunin geti � n�jan leik fari� a� huga a� n�jum samstarfsverkefnum," segir �ar ennfremur.

 

� fylgiskjali er einnig birt ums�gn fr� sautj�n manna samstarfsr��i um �r�unarsamvinnu  �ar sem m.a. segir a� or�alagi� um 0,7% markmi�i� "s� veikt og ��tlun um a� n� �v� �ri� 2021 vir�ist �raunh�f mi�a� vi� a� framl�g muni einungis nema 0,23% af vergum �j��artekjum � �rinu 2014," eins og segir or�r�tt � br�fi Valger�ar Sverrisd�ttur formanns r��sins til utanr�kisr��herra.  Einnig er �a� mat r��sins a� ��tlunin m�tti vera enn metna�arfyllri um hlutverk f�lagasamtaka og gefa m�tti �v� meira v�gi me� breytingu � or�alagi.

 

Tillaga til �ings�lyktunar um ��tlun um al�j��lega �r�unarsamvinnu �slands 2011-2014.

 

Afr�ka � engan �ingmann, forystugrein � Fr�ttabla�inu eftir �laf �. Stephensen, 8. febr�ar 2011

 

Stefnt a� �v� a� 0,7% af �j��artekjum fari � �r�unara�sto� �ri� 2021/ Eyjan

 

 
gunnisal
Fiskieldi s� grein landb�na�ar sem vex hra�ast � heiminum � dag. Myndin fr� Malav�vatni: gunnisal

 

�rni M. Mathiesen skrifar form�la �rssk�rslu FAO um fiski- og fiskeldism�l:

 

Frambo� af fiski � hvert

mannsbarn eykst milli �ra

 

Frambo� af fiski � hvert mannsbarn � heiminum eykst � milli �ra, �r�tt fyrir st��uga f�lksfj�lgun og sta�na� frambo� af fiski �r fiskvei�um, � �vissut�mum �egar hundru� millj�nir manna standa frammi fyrir matarskorti. �essi mj�g svo j�kv��a �r�un er a� mestu vegna aukningar � fiskeldi, einkum � �r�unarl�ndum, en fiskeldi er � dag s� grein landb�na�ar sem vex einna hra�ast � heiminum � dag og n�r 50% af fiskframbo�i heimsins � dag er fiskeldi.

 

�etta er me�al �ess sem fram kemur � form�la �rlegrar sk�rslu Matv�la- og landb�na�arstofnunar S� (FAO) um st��u fiski- og fiskeldissm�la �ri� 2010 sem er n�lega komin �t. Form�la sk�rslunnar skrifar �rni M. Mathiesen, fyrrverandi sj�var�tvegsr��herra �slands og n� a�sto�arforstj�ri fiski- og sj�var�tvegsdeildar hj� FAO skrifar. �rni segir a� markmi�i� me� sk�rslunni s� a� birta me� uppl�stum og hlutlausum h�tti, st��u fiskvei�a og fiskeldis, � t�mum matarskorts, h�kkandi matarver�s og efnahagslegra �renginga heiminum.

 

� form�lanum er einnig  bent � a� fiskvei�ar og fiskeldi f��a og kl��a hundru� millj�nir manna og n� atvinnut�kif�ri � geiranum eru fleiri en sem nemur f�lksfj�lguninni � heiminum � dag. Aukningin er mest � �r�unarl�ndum, einkum � As�u, og frekar � fiskeldi � fersku vatni, sem stunda� er v��a � f�t�kum samf�l�gum me� einfaldri eldist�kni. Einnig kemur fram a� hlutur kvenna � greininni er st�r, n�r helmingur �eirra starfa sem ver�a til � greininni er unnin af konum.

 

Mikill aukning � fiskeldi � fersku vatni  � �r�unarl�ndum kallar � n�jar �herslur og stefnum�tun � ��tlunum um bygg�a�r�un og vatnsn�tingu � �r�unarl�ndum. Er vonast til �ess, a� sk�rslan varpi sk�rara lj�si � hnattr�nan st��u m�la � fiskigeiranum og gagnist sem t�ki vi� innlei�a �byrga stj�rnun � n�tingu fiskistofna og uppbyggingu � fiskeldi.

 

�v� er vi� a� b�ta a� � s��ustu viku var fundur fiskvei�inefndar FAO, svokalla�rar COFI nefndar, en fundir hennar eru haldnir anna� hvert �r. - �HH

 

Form�li sk�rslunnar eftir �rna Mathiesen, a�sto�arframkv�mdastj�ra fiski- og fiskeldism�la hj� FAO.

 

gunnisal
�v� sem n�st �ll ��ttb�lisst�kkun ver�ur � �r�unarr�kjum � n�stu �rj�t�u �rum. Myndin fr� �ganda: gunnisal.

Miklar samf�lagsbreytingar � �r�unarl�ndum vegna st�kkandi borga:

Borgarb�um fj�lgar um sext�u millj�nir � �ri

 

� fyrsta sinn � s�gunni b�r meirihluti mannkyns � borgum. �essi �r�un f�lksflutninga �r sveitum til borga heldur �fram n�stu �ratugi. Fyrir a�eins f�einum �rum voru �b�ar dreifb�lis fleiri en �eir sem bjuggu � ��ttb�li. Fyrir hundra� �rum voru a�eins tveir af hverjum t�u me� b�setu � borg. �ri� 2030 ver�a sex af hverjum t�u borgarb�ar og sj� af hverjum t�u �ri� 2050. Samkv�mt sp�m um f�lksfj�lgun ver�ur n�nast fj�lgunin � n�stu �remur �ratugum � ��ttb�lissv��um. � hverju �ri fj�lgar �eim um 60 millj�nir.

 

F�lksflutningar �r sveit � m�lina eins og �a� var kalla� h�r heima er ekki n�tt fyrirb�ri. Um mi�ja s��ustu �ld streymdi f�lk til borganna � meira m�li en n�, h�stu h��um n��u f�lksflutningarnir � �ratugnum milli 1950 og 1960 e�a um 3% �rlega. � dag er �essi pr�sentutala l�gri en f�lki� miklu fleira og �ess vegna st�kka borgirnar me� �gnarhra�a. �a� t�k London 15o �r a� vaxa �r 1 millj�n �b�a � 8 millj�nir, Bankok 45 �r en Se�l a�eins 25 �r. Um mi�ja �essa �ld ver�a hartn�r tv�falt fleiri borgarb�ar bori� saman vi� t�lur fr� 2009, �� voru �eir 3.4 milljar�ar en ver�a �ri� 2050 or�nir 6.4 milljar�ar.

 

�v� sem n�st �ll ��ttb�lisst�kkun � n�stu �rj�t�u �rum ver�ur � �r�unarr�kjum. � �ratugnum fr� 1995 til 2005 fj�lga�i borgarb�um � �r�unarr�kjum a� me�altali um 1.2 millj�nir � viku, e�a um 165 ��sund � degi hverjum. Um mi�ja �essa �ld ver�a �eir tv�falt fleiri, fj�lgar �r 2.5 millj�r�um � 5.2 milljar�a.

 

�essar samf�lagsbreytingar og aflei�ingar �eirra var�andi t.d. atvinnu, menntun og heilsu hafa veri� talsvert � umr��u � s��ustu misserum. Fyrir sk�mmu kom �t �tarleg sk�rsla - Hidden Cities, Unmasking and Overcoming Health Inequities in Urban Settings - fr� WHO, Al�j��aheilbrig�isstofnuninni, og UN-Habitat, Mannfj�ldaskrifstofu Sameinu�u �j��anna. �ar er s�rstaklega horft til heilsufars��tta sem einkenna st�kkandi borgir og fj�lgun �b�a � f�t�krahverfum borga. Einnig er vert a� v�sa til n�rrar greinar eftir Ben C. Arimah sem fjallar um f�t�krahverfi borga og f�lagslega �tsk�fun � Afr�ku. Greinin hans nefnist "Slums as Expressions of Social Exclusion: Explaining the Prevalaence of Slums in African Coutnries." Ennfremur er �miss konar fr��leikur, m.a. ni�urst��ur ranns�kna, a� finna � vefs��unni Environment And Urbanization.

 

Fr�tt um sk�rsluna:

 

Fleiri greinar:

Study Says Rethinking Cities Is Key to Climate Change/ ScienceMag

 

Welcome to the urban century, eftir Reuben Abraham/ Washington Post

 

Urbanization in Africa: A Megatrend for Business to Watch/ AfriBiz

 

Cityness and African Urban Development, eftir Edgar Pieterse/ UNU-WIDER

gunnisal

Lj�smynd �rsins fr� Namib�u

Lj�smynd Gunnars Salvarssonar �tg�fu- og kynningarstj�ra �r�unarsamvinnustofnunar sem tekin er � Namib�u � s��asta �ri var� � vikunni � efsta s�ti � keppni um bestu lj�smynd �rsins 2010 � vefnum Lj�smyndakeppni.is.  Myndin er af ungri Himbast�lku � fangi m��ur sinnar. �slendingar hafa unni� me� Ovahimbum, �j��flokki hir�ingja � nor�urhluta landsins, a� vatnsm�lum � s��ustu �rum og sett upp 33 vatnsb�l fyrir b�peninginn og mannf�lki�.

 Starfsneminn sem �lengdist � samstarfslandi:

Forr�ttindi a� f� a� starfa � Malav�, segir �sd�s Bjarnad�ttir

 
asdis
�sd�s � skrifstofunni � Lilongve me� fullt af b�kak�ssum sem bi�u �ess a� vera afhendir � n�ja b�kasafni� � f�lagsmi�st��inni vi� Apafl�a.

"�a� eru virkileg forr�ttindi a� f� a� starfa � Malav� me� heimam�nnum og m�r finnst �g ekki s�st hafa l�rt miki� af �eim ��tt forsendurnar fyrir �r�unarsamvinnu s�u oft � hinn veginn, a� vi� �r�unar-starfsmenn s�um �eir sem koma me� �ekkinguna. �etta er b�inn a� vera fr�b�r t�mi og �g upplif�i svo margar g��ar og skemmtilegar stundir sem ver�a m�r �vallt minnist��ar. �g held a� mannl�fi� s� �a� sem er m�r einna minnist��ast fr� Malav� - ef �g loka augunum �� get �g s�� fyrir m�r fyrstu fer�ina m�na �t � hina malav�sku sveit - svo miki� af f�lki og geitum alls sta�ar; f�lk a� fara fer�a sinna f�tgangandi me� oft �tr�legar byr�ar � h�f�inu, hj�landi me� geit � b�gglabera; konur, b�rn og menn a� sinna s�nu, allir a� koma og fara, miki� l�f og fj�r � vegkantinum." 

 

�etta segir �sd�s Bjarnad�ttir sem f�r til Malav� sem starfsnemi vori� 2008. �� var �tlunin a� �sd�s yr�i �ar � fimm m�nu�i vi� st�rf � umd�misskrifstofu �r�unarsamvinnustofnunar � Lilongve, en dv�lin lengdist og �sd�s er enn � Malav�, tveimur og h�lfu �ri s��ar!

 

�sd�s segir a� �r�unarsamvinnustofnun �slands hafi � gegnum t��ina styrkt m�rg g�� og br�n verkefni. "�au sem eru m�r einna efst � huga eru barnask�laverkefni� og fullor�insfr��slan sem haldast a� m�rgu leyti � hendur," segir h�n.  "B��i verkefnin hafa �a� a� markmi�i a� efla menntun sem er svo mikilv�gur li�ur � bar�ttunni gegn f�t�kt og ein af grunnforsendum fram�r�unar; barnask�laverkefni� me� �v� a� b�ta a�b�na� � sk�lum til a� stu�la a� aukinni sk�lag�ngu barna, og � fullor�insfr��slunni er sj�num beint a� �l�sum �ar sem konur eru � miklum meirihluta en menntun innan fj�lskyldna grundvallast oft � l�si kvenna."

 

Veft�mariti� r�ddi � d�gunum vi� hana �egar h�n kom heim til stuttrar dvalar um �ram�tin.


Str��sb�rnin � B�� Parad�s 

childrenofwar

Margver�launa�a heimildarmyndin Str��sb�rnin sem fjallar um barnahermenn � �ganda ver�ur s�nd � B�� Parad�s fimmtudaginn 10. febr�ar kl. 20.00 a� vi�st�ddum h�fundi myndarinnar Bryan Single. Str��sb�rnin er mynd um hrikaleg �rl�g barna sem hneppt hafa veri� � �nau� sem str��shermenn og lei� �eirra til bata.  Myndin er s�nd � B��fundar�� sem Uppl�singaskrifstofa Sameinu�u �j��anna �samt UNICEF og F�lagi Sameinu�u �j��anna.

 

A� lokinni s�ningu myndarinnar munu leikstj�rinn Bryan Single og Fl�ki Gu�mundsson fj�r�flunarfulltr�i Barnahj�lpar S.�. � �slandi segja fr� reynslu sinni fr� str��shrj��um sv��um � nor�urhluta �ganda.

 

N�nar

Athyglisvert
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  

Bann vi� a� leysa vind!

sign

Stj�rnv�ld � Malav� hafa l�tt lund jar�arb�a s��ustu dagana og hl�trask�ll hafa heyrst um alla heimsbygg�ina vegna fr�tta af �eirri fyrir�tlan stj�rnvalda a� �tla a� refsa f�lki fyrir a� leysa vind � almanna-f�ri. �kv��i� um bann vi� prumpi er hluti af n�jum l�gum sem eiga a� takmarka mengun andr�msloftsins en l�ka sett fram til si�b�tar og vir�ingar vi� samborgarana. Brot vi� banninu mun �� ekki vera tali� til st�rgl�pa, eftir �v� sem haft er eftir George Chaponda d�msm�lar��herra sem leggur fram frumvarpi�. G�rungar hafa a� sj�lfs�g�u notf�rt s�r skemmtanagildi fr�ttarinnar og b�tt vi� a� �a� ver�i a� komast til botns � m�linu �v� �a� s� �egar s� sk�talykt af �v�!

 

Malawi row over whether new law bans farting/ BBC

 

No f*rting around, please, we're Malawians/ The East African

 

Malawi's Justice Minister Tries to Ban Farting/ NewsFlavor

 

7 Reasons That Britain Should Ban Farting. Now!

 

Veft�mariti� er �...

facebook

Taktu ��tt � umr��um! 
Fr�ttir og fr�ttask�ringar
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
  
Um Veft�mariti�

Veft�marit um �r�unarm�l er gefi� �t af �r�unarsamvinnu-stofnun �slands. Ritinu er �tla� a� gl��a umr��u um �r�un-arm�l og gefa �hugas�mum kost � a� fylgjast me� �v� sem h�st ber hverju sinni. Efni vef-t�maritsins �arf ekki endilega a� endurspegla stefnu �SS�.
          
Skr�i� ykkur � �skrift � heima-s��unni, www.iceida.is og l�ti� vinsamlegast a�ra me� �huga � �r�unarm�lum vita af tilvist veft�maritsins. Allar �bendingar um efni eru vel �egnar.  

�eir sem vilja senda okkur �bendingu um efni e�a afskr� sig af netfangalista eru vin-samlegast be�nir um a� senda sl�k erindi � netfangi� [email protected]. Ritstj�ri er Gunnar Salvarsson, [email protected]

Vi� bi�jumst velvir�ingar � �v� a� geta ekki nota� �slenskar g�salapp�r � vi�t�lum en bandar�skt sni�m�t Veft�maritsins leyfir ekki notkun �eirra.

 

Bestu kve�jur,  

�tg�fu- og kynningardeild �SS�

 

ISSN 1670-8105

 

Hefur a�koma fr�ga f�lksins a� hj�lparstarfi gengi� of langt?

UNICEF
Sigurr�s � Svas�landi. Lj�smynd: UNICEF

 

Sveppi � sj�krah�si � G�neu-Biss� (UNICEF), Sigurr�s � Svas�landi (UNICEF), Ellen og Ey��r � Malav� (Rau�i krossinn), Skoppa og Skr�tla � T�g� (SPES) Ger�ur Kristn� � �ganda (Barnaheill) - listinn af fr�gu f�lki innan um f�t�kt f�lk � Afr�ku er langur og a�fer�in �ekkt: frj�ls f�lagasamt�k v��a um heim nota fr�gt f�lk � fj�r�flunarskyni. BBC veltir �eirri �leitnu spurningu upp � d�gunum hvort �essi ��tttaka fr�ga f�lksins hafi gengi� of langt?

 

BBC rifjar upp a� s� a�fer� a� f� �ekkt andlit til a� lj� g��um m�lssta� li� s� �ekkt fr� �rinu 1954 �egar gamanleikarinn Danny Kaye var ger�ur a� g��ger�arsendiherra UNICEF og s��an �� hefur Barnahj�lp S� haft fj�lmarga �ekkta einstaklinga � s�num sn�rum. Enginn ber brig�ur � mikilv�gi �ess � fj�r�flun a� hafa fr�gan einstakling til a� n� athygli um br�nt m�lefni og n� ofan � buddu f�lks, en vissulega vakna si�fer�ilegar spurningar og m�rgum finnst �essi a�koma fr�ga f�lksins �smekkleg.

 

Fram kemur � fr�tt BBC a� fr�gt f�lk s� � vaxandi m�li nota� � �essu skyni og n� s� svo komi� a� m�rg g��ger�arsamt�k s�u me� starfsf�lk � vinnu sem sinni eing�ngu samskiptum vi� �� fr�gu.

 

Eigum vi� a� r��a �etta eitthva�? Taki� ��tt � umr��um � F�sb�kars��u Veft�maritsins.