Veft�marit um �r�unarm�l
�r�unarsamvinna Samstarfs�j��ir  
  1. september 2010
Bylgja framfara � m�lefnum heyrnarlausra � Namib�u ver�ur ekki st��vu�
 - vel heppna�ri r��stefna um menntun heyrnarlausra n�loki�
 
Vilhj�lmur Wiium umd�misstj�ri �SS� � Namib�u og og Alfred Ilukena r��uneytisstj�ri menntam�la � Namib�u.
"Samstarfsverkefni undanfarinna �ra hefur komi� af sta� �v�l�kri bylgju framfara � m�lefnum heyrnarlausra a� h�n ver�ur vart st��vu�. �egar er �byrg� margra ��tta verkefnisins komin � hendur namib�skra stofnana og samtaka," sag�i Vilhj�lmur Wiium umd�misstj�ri �r�unarsamvinnustofnunar �slands � lok tveggja daga r��stefnu � Namib�u um menntun og atvinnum�l heyrnarlausra. Hann haf�i �� veri� inntur eftir �v� hvort framfarir � m�lefnum heyrnarlausra myndu st��vast �egar �r�unarsamvinnu �slendinga og Namib�umanna l�kur um n�stu �ram�t.
 
R��stefnan var hluti af samstarfsverkefni �SS� og menntam�lar��uneytis Namib�u. Verkefninu, sem sta�i� hefur yfir fr� 2007, l�kur � �rslok og � r��stefnunni var me�al annars liti� yfir farinn veg og meti� hversu vel hef�i tekist a� n� �eim markmi�um sem upphaflega voru sett. Megintilgangurinn var �� a� r��a atvinnum�l heyrnarlausra � landinu og leggja fram till�gur um hvernig auka m�tti atvinnut�kif�ri �eirra.
 
Vilhj�lmur �varpa�i r��stefnugesti, t�plega 100 talsins, og ger�i grein fyrir helstu �f�ngum sem n��st hafa � undanf�rnum �rum. "�g nefndi sem d�mi a� heyrnarlausum framhaldssk�lanemum n� veitt t�lka�j�nusta � almennum framhaldssk�la, en ��ur fyrr h�f�u heyrnarlausir ekki t�kif�ri � a� lj�ka st�dentspr�fi," segir Vilhj�lmur. "Heyrnleysingjask�lar landsins bj��a nefnilega ekki upp � s��ustu tv� �r n�ms til st�dentspr�fs. Einnig eru um 40 kennaranemar skr��ir � t�knm�lssvi� � s�nu kennaran�mi. �egar �eir fyrstu �r �eim h�pi fara a� kenna �ri� 2012 ver�a vatnaskil � menntun heyrnarlausra. �a� ver�ur � fyrsta sinn � Namib�u sem kennarar heyrnarlausra hafa menntun � t�knm�lsfr��um ��ur en �eir hefja kennslust�rf."

Lei�in �t �r f�t�kt er a� draga �r barneignum:
Barnafj�ld nj�rvar f�lk ni�ur � f�t�kt
Barnsf��ingum hefur f�kka� l�ti� � Afr�ku - konur � �ganda eiga a� me�altali 6.7 b�rn. Lj�smynd: gunnisal
gunnisal
 
S�rfr��ingar telja a� draga muni �r mannfj�lgun � heiminum �ri� 2080. Engu a� s��ur er �egar lj�st a� barnsf��ingum hefur f�kka� � s��ustu �ratugum. Fyrir fj�rut�u �rum eigna�ist hver kona � heiminum a� me�altali 4,7 b�rn en �essi tala er � dag komin ni�ur � 2,6 b�rn. F�kkun barneigna er mest � As�u og Su�ur-Amer�ku en afr�skar m��ur hla�a enn ni�ur b�rnum � miklum m�li.

 
Politiken � Danm�rku greinir fr� �essu og v�sar � n�ja sk�rslu S�. Bla�i� segir a� � lei�togafundinum um ��saldarmarkmi�in - sem haldinn ver�ur � New York s��ar � m�nu�inum - ver�i barneignir ofarlega � dagskr� �v� barnafj�ld nj�rvi f�lk ni�ur � f�t�kt.
 
Bla�i� hefur eftir Siri Teller mannfj�ldafr��ingi a� sex af sj� millj�r�um jar�arb�a b�i � l�ndum �ar sem f��ingart��ni er svo l�g a� h�n stu�lar a� �v� a� draga �r f�t�kt. N� s� a�eins s��asti milljar�urinn eftir.
 
"� �ttunda �ratugnum tr��u menn �v� a� f�t�kir myndu ekki draga �r barneignum fyrr en �eir yr�u r�kir. Kenningin st��st ekki �v� konur � l�ndum eins og Bangadesh og Nepal dr�gu verulega �r barneignum �egar ��r voru s�raf�t�ktar. A�rir h�ldu �v� fram a� heppilegast v�ri a� senda B52 sprengiflugv�lar og kasta ni�ur smokkum til �eirra �j��a �ar sem f��ingart��nin var mest. N� vitum vi� a� �etta er samspil margra ��tta," hefur bla�i� eftir henni.
 
Siri segir � vi�talinu � Politiken a� heilsa skiptir miklu m�li � �essu sambandi. D�min fr� Bangladesh og Nepal s�ni a� �egar fleiri b�rn komast � legg f�kki barneignum. "�a� skiptir l�ka miklu m�li a� konurnar f�i menntun og t�kif�ri til a� �kve�a sj�lfar hversu m�rg b�rn ��r vilja eignast."
Helmingur au��va milljar�a-m�ringa til g��arger�arm�la
 
Au�ur au�k�finga g�ti breytt miklu � f�t�kustu l�ndum heims. Lj�smynd: gunnisal
gunnisal
Enn sem komi� vir�ast au�k�fingar annarra �j��a en Bandar�kjanna veri� l�tt hrifnir af �eirri hugmynd Warren Buffets og Bill Gates a� gefa helming au��va sinna til mann��arm�la. Fj�rut�u bandar�skir au�k�fingar hafa teki� �skorun �essara tveggja au�j�fra (sem eru � 2. og 3. s�ti � lista Forbes yfir r�kustu menn heims) en �eir h�fu � sumar herfer� undir yfirskriftinni "The Given Pledge" �ar sem bandar�skir milljar�am�ringar voru hvattir til �ess a� skuldbinda sig til a� l�ta a� minnsta kosti helming au��va renna til g��ger�arm�la.
 
"� l�kkl��um eru engir vasar," segir gamalt �slenskt or�tak og v�st eru �a� eru g�mul og n� sannindi a� menn f��ast og deyja allslausir. Um miklar fj�rh��ir er a� tefla � v�sum au�k�finganna bandar�sku �v� samkv�mt Forbes t�maritinu sem sl� t�lu � au� fj�rut�u r�kustu einstaklinganna vestanhafs nemur fj�rh��in 1200 millj�r�um. Til g��ger�arm�la g�tu �v� runni� um 600 milljar�ar dala og margt h�gt a� l�ta gott af s�r lei�a fyrir sl�ka fj�rmuni.
 
Vi� b��um eftir yfirl�singum �slenskra au�manna. Hver �tlar a� ver�a fyrstur...?

 
Billionaire Pledges: The Innovative Financing We Need?
 

Mikil umr��a um ��saldar-markmi�in � a�draganda lei�togafundarins � New York
 
Lei�in a� ��saldarmarkmi�unum styttist en hvort �eim ver�i n�� eftir fimm �r er spurningin sem fjalla� ver�ur um � lei�togafundinum s��ar � m�nu�inum. Lj�smynd: gunnisal
gunnisal
Lei�togafundur um st��u ��saldarmarkmi�anna ver�ur haldinn � New York dagana 22. til 25. september en n� eru r�tt t�u �r li�in fr� �v� ��saldaryfirl�singin var sam�ykkt. Jafnframt eru a�eins r�m fimm �r til stefnu til a� uppfylla markmi�in og lj�st a� �r�ugt mun reynast a� n� �eim �llum. � sumum svi�um hefur mikill �rangur n��st, t.d. � �v� a� tryggja menntun grunnsk�labarna og � �msum svi�um � heilbrig�ism�lum, m.a. � bar�ttunni gegn aln�mi, malar�u og barnadau�a. Hins vegar skortir miki� � a� ��saldarmarkmi�in sem tengjast m��rum og jafnr�ttisbar�ttu s�u � r�ttri lei�.

Mikil umr��a fer n� fram � a�draganda lei�togafundarins um ��saldarmarkmi�in eins og sj� m� � me�fylgjandi kr�kjum.
 
 
The Millennium Development Goals Report 2010
 
Umr��uvefur um ��saldarmarkmi�in (UN og Devex)
 
UN Summit focuses on mothers and babies
 
CELEBRATE, INNOVATE AND SUSTAIN: Toward 2015 and Beyond -The United States' Strategy for Meeting the illennium Development Goals

Jeffrey Sachs Charts the Way Forward for MDGs Ahead of UN Summit (TheCommonwealth)
 
World leaders urged to `hold the line' (Sydney Morning Herald)
 
 
 
Mothers, babies need help: UN summit (Sydney Morning Herald)
 
 
Stj�rnarandsta�an � Sv��j�� kynnir stefnu � �r�unarm�lum
 
�tr�ming f�t�ktar efst � bla�i hj� stj�rnarandst�u�unni � Sv��j��. Lj�smynd: gunnisal
gunnisal
Sv�ar ganga til kosninga 19. september n�stkomandi og samkv�mt sko�anak�nnunum er l�till munur � fylgi stj�rnarflokkanna og stj�rnarandst��unnar. Rau�gr�na bandalagi� er � stj�rnarandst��u og �ar er Jafna�armannaflokkinn fremstur me�al jafninga. Bandalagi� hefur gefi� �t og sam�ykkt stefnu � �r�unarm�lum: "Rau�gr�n �r�unarstefna - R�ttl�tur heimur er m�gulegur". Samkv�mt stefnunni hyggst Rau�gr�na bandalagi� leggja �herslu � eftirfarandi atri�i komist �a� til valda:
  • �tr�ming f�t�ktar � forgang
  • Verkefni tengd ��saldarmarkmi�unum � forgang
  • Tryggja a� amk 1% af vergum �j��artekjum fari til �r�unarm�la
  • Tryggja a� fj�rmunir til �r�unarm�la fari raunverulega til �r�unarm�la
 
 
Um Veft�mariti�
 
Veft�marit um �r�unarm�l er gefi� �t af �r�unarsamvinnu-stofnun �slands. Ritinu er �tla� a� gl��a umr��u um �r�unarm�l og gefa �hugas�mum kost � a� fylgjast me� �v� sem h�st ber hverju sinni. Efni veft�maritsins �arf ekki endilega a� endurspegla stefnu �SS�.
          
Skr�i� ykkur � �skrift � heimas��unni, www.iceida.is og l�ti� vinsamlegast a�ra me� �huga � �r�unarm�lum vita af tilvist veft�maritsins. Allar �bendingar um efni eru vel �egnar.  

�eir sem vilja senda okkur �bendingu um efni e�a afskr� sig af netfangalista eru vinsamlegast be�nir um a� senda sl�k erindi � netfangi� iceida@iceida.is. Ritstj�ri er Gunnar Salvarsson, gsal@iceida.is. 

Vi� bi�jumst velvir�ingar � �v� a� geta ekki nota� �slenskar g�salapp�r � vi�t�lum en bandar�skt sni�m�t Veft�maritsins leyfir ekki notkun �eirra.
 
Bestu kve�jur, �tg�fu- og kynningardeild �SS�
 
ISSN 1670-8105
Alvarlegar r�stur � Map�t� - sex fallnir
Maputo
R�stur voru � Map�t� h�f�uborg Mozamb�k � morgun �egar hersk�ir borgarb�ar settu upp vegat�lma, brenndu dekk, hr�pu�u slagor� gegn stj�rnv�ldum og gr�ttu l�greglu. Tilefni m�tm�lanna eru n�tilkomnar ver�h�kkanir, me�al annars 30% h�kkun � rafmagni og 20% h�kkun � vatni. Hermt er a� sex hafi falli� � �t�kunum � morgun �ar af tv� b�rn.
 
Umd�misskrifstofa �SS� � Map�t� sem jafnframt er sendir�� �slands var loka� l�kt og ��rum sendir��um � borginni eftir a� g�tu�eir�irnar h�fust � �remur st��um � borginni.
 
 
Gerbreytt stefna Breta � �r�unarm�lum?
Stj�rnv�ld � Bretlandi �forma a� breyta stefnu � �r�unarm�lum � �ann veg a� �ll verkefni taki mi� af �j��ar�ryggism�lum Breta a� �v� er fram kemur � tr�na�arskj�lum sem l�ku � Neti� og fj�lmi�lar � Bretlandi hafa birt. Fulltr�ar Verkamannaflokksins gagnr�na har�lega fyrirhuga�a breytingu en me�an flokkurinn var � stj�rn setti hann � laggirnar �r�unarsamvinnustofnun (Department for International Development, DFID) til a� sinna �r�unarverkefnum � forsendum vi�t�kur�kis - ekki � forsendum �j��ar�ryggism�la Breta. 
 
Starfsm�nnum f�kka� um 150 hj� SIDA
S�nska �r�unarsamvinnustofnunin, SIDA, hefur neyst til a� segja upp 150 starfsm�nnum s�kum �ess a� stofnunin f�r st�rlega fram �r fj�rlagaheimildum � s��asta �ri. Charlotte Petri Gornitzka, settur framkv�mdatj�ri, tilkynnti um uppsagnirnar � starfsmannafundi � d�gunum, en h�n t�k vi� daglegri stj�rnun SIDA � ma� eftir a� Gunnilla Carlsson �r�unarm�lar��herra v�k Anders Nordstr�m framkv�mdastj�ra SIDA �r starfi.
Starfsmenn SIDA ver�a 550 talsins eftir a� allar uppsagnirnar hafa teki� gildi um n�stu �ram�t. Allir svi�s- og deildarstj�rar koma til me� a� �urfa a� s�kja � n� um st��ur s�nar. Flestar uppsagnirnar n� til starfsmanna � vegum SIDA sem starfa � Sv��j�� en st�rf � vettvangi ver�a varin. Einnig kemur fram � fr�ttum a� SIDA muni leggja �herslu � a� st�ra framkv�md verkefna en l�ta ��rum eftir stefnum�rkun.
 
Fr�ttir og fr�ttask�ringar
 
 
 
 
 
Veft�mariti� er �...
facebook
 
Fl��in � Pakistan:
Fj�rar millj�nir barna og hundra� ��sund konur � br��ri h�ttu
Samkv�mt n�justu ��tlunum stj�rnvalda � Pakistan hafa um 20 millj�nir �b�a or�i� fyrir �f�llum � kj�lfar fl��anna. Af �eim eru yfir �tta millj�nir barna undir 18 �ra aldri, a� �v� er fram kemur � vef UNICEF � �slandi. �ar segir: "Fj�rar millj�nir �eirra eru � mikilli h�ttu � a� smitast af vatnsbornum sj�kd�mum � bor� vi� bl��kreppus�tt, ni�urgang og k�leru, auk mislinga og m�nus�ttar. H�tta er � a� �standi� versni enn frekar ef al�j��asamf�lagi� eykur ekki stu�ning vi� ney�ara�ger�ir."
 
Athyglisvert
 
 
 
 
 
 
 
Danir vilja efla h�sk�laranns�knir � �r�unarr�kjum
Danir hafa �tt �r v�r �taki � �v� skyni a� efla ranns�knir � h�sk�lastigi � �r�unarl�ndum. Um er a� r��a samstarfsverkefni allra danskra h�sk�la undir yfirskriftinni  "Building Stronger Universities" og l�tur fyrst og fremst a� ranns�knum � hugv�sindum og f�lagsv�sindum. Samkv�mt fj�rl�gum n�sta �rs �formar danska r�kisstj�rnin a� verja til verkefnsins 56 millj�num danskra kr�na � n�stu tveimur �rum og 90 millj�num kr�na n�stu tv� �r �ar � eftir.

Sko�anak�nnun � Noregi:  �r�unarf� � ��gu barna

Nor�menn vilja a� �r�unarf� s� fyrst og fremst n�tt til �ess a� sty�ja b�rn til menntunar � f�t�kum l�ndum, a� framl�gum s� vari� til �ess a� b�ta heilsu barna og hj�lpa �eim � n�tt�ruhamf�rum. �etta kemur fram � n�rri sko�anak�nnun � Noregi �ar sem leita� var eftir vi�horfum almennings til �ess hvernig �r�unarf� er vari�. Barnaheill � Noregi st�� fyrir k�nnuninni.