�TIME

Veft�marit um �r�unarm�l
�r�unarsamvinna
 Samstarfs�j��ir
25. mars 2009
Samstarfs�j��um �slands f�kkar um �ri�jung
-Tv�hli�a �r�unarsamvinna bundin vi� Afr�ku
 �TIME
Uppl�st hefur veri� a� �slensk stj�rnv�ld hafi teki� �� �kv�r�un a� hverfa fr� tveimur samstarfs�j��a �r�unarsamvinnustofnunar �slands � �essu �ri, fr� Sr� Lanka og N�karagva, n�justu samstarfsr�kjunum. �ar me� f�kkar samstarfsl�ndum �slands um �ri�jung, �r sex � fj�gur. Tv�hli�a �r�unarsamvinna ver�ur �ar af lei�andi s��ar � �rinu bundin eing�ngu vi� Afr�ku l�kt og h�n var allar g�tur fram til �rsins 2004.
 
Sendiskrifstofu �slands � Managua, h�fu�borg N�karagva, ver�ur loka� 1. �g�st, en r�tt er a� taka fram a� sta�i� ver�ur vi� skuldbindingar um jar�hitaverkefni � N�karagva sem sami� var um til �rsins 2012 ��tt formlegri vi�veru �SS� � landinu lj�ki � sumar. Stj�rnv�ldum var fyrir nokkru veri� tilkynnt um �kv�r�un �slendinga. Sighvatur Bj�rgvinsson framkv�mdastj�ri �SS� er � N�karagva og r��ir �ar vi� stj�rnv�ld og samstarfsa�ila � landinu um �a� hvernig a� framkv�md lokunarinnar ver�i sta�i�.
 
��ur haf�i veri� tilkynnt � tengslum vi� ni�urskur� � �tgj�ldum utanr�kisr��uneytis a� �r�unarsamvinnu vi� Sr� Lanka yr�i h�tt um mitt �r. 
 
Fr�tt fr� �r�unarsamvinnustofnun
 
Allra augu beinast a� G20 fundinum � n�stu viku
gunnisalLei�togar tuttugu voldugustu r�kja heims koma saman til fundar � Lund�num � fimmtudag � n�stu viku og r��a lei�ir til a� takast � vi� fj�rm�lakreppuna. � a�draganda fundarins var efnt til tveggja daga fundar um m�lefni f�t�kustu landa heims � bresku h�fu�borginni undir yfirskriftinni: Eliminating World Poverty - Securing our Common Future. Me�al ��tttakenda � fundinum voru Gordon Brown fors�tisr��herra Breta, Sir Bob Geldof t�nlistarma�ur, Ngozi Okonjo-Iweala fyrrverandi fj�rm�lar��herra N�ger�u og Douglas Alexander r��herra �r�unarm�la � Bretlandi sem st�r�i fundinum.
 
N� hv�tb�k Breta um �r�unarsamvinnu s��ar � �rinu

3 billion poor people need world's help, eftir Jeffrey Sachs
 
Dagur vatnsins:
Kr�fu um a� l�ta � vatn sem mannr�ttindi hafna� 
gunnisalFj�lm�rg �r�unarr�ki hafa krafist �ess a� liti� ver�i � a�gengi a� vatni sem mannr�ttindi. Ekki reyndist vilji til �ess � vikulangri al�j��legri r��stefnu um vatn, sem haldin var � Istanb�l � Tyrklandi � d�gunum me� ��ttt�ku fulltr�a 150 �j��a, a� gefa �t sl�ka yfirl�singu. Hins vegar eru �j��ir heims hvattar til �ess a� setja vatn ofar � forgangsr��ina.
 
Dagur vatnsins var 22. mars s��astli�inn og Sameinu�u �j��irnar helgu�u daginn a� �essu sinni vatni sem fl��ir milli landa. � vef Landgr��slunnar segir a� skortur � vatni g�ti or�i� ein af erfi�ustu kreppum mannkyns. �ar segir ennfremur:
 
,,Okkur �slendingum �ykir stundum n�g um rigninguna. Vi� eigum �v� erfi�ara me� en margar �j��ir a� �tta okkur � a� ferskvatn mun � n�stu �ratugum taka vi� af ol�unni sem s� n�tt�rulega au�lind jar�ar sem f�lk mun hafa mestar �hyggjur af. A�rir valkostir munu innan t��ar leysa ol�u af h�lmi sem a�al orkugjafinn. Mun erfi�ara ver�ur hins vegar a� m�ta �rt vaxandi ��rf margra �j��a fyrir neysluvatn. �sland er ein vatnsr�kasta �j�� veraldar mi�a� vi� h�f�at�lu. Fj�ldi �j��a b�r hins vegar vi� �fulln�gjandi a�gang a� vatni og mengun fer auk �ess vaxandi. �ri� 2025 er l�klegt a� 1,8 milljar�ur manna muni b�a � l�ndum e�a � st��um �ar sem alvarlegur vatnsskortur er, og 2/3 jar�arb�a muni ekki hafa fulln�gjandi a�gang a� �mengu�u vatni."

N�nar
 
 
Stefnt a� �riggja �ra ��tlun um stu�ning �slendinga � Afganistan
afganistan
 
� n��tkominni sk�rslu - Strengthening Nordic Development Cooperation in and with Afganistan - kemur fram a� �slendingar hafi uppi �form um �riggja �ra um stu�ning vi� Afganistan. Framl�g til verkefna � landinu ver�a � �essu �ri 130 millj�nir �slenskra kr�na bori� saman vi� 217 millj�nir � fyrra og 294 millj�nir �ri� 2007.
 
� sk�rslunni kemur fram a� ��tt �sland leggi fram minnst fj�rmagn Nor�urlanda�j��anna til Afganistan og hafi ekki sendir�� � Kab�l �tli �slendingar a� sty�ja Afganistan �fram og treysta norr�na samvinnu � landinu. Helstu �herslur �slands � landinu l�ta a� jafnr�ttism�lum, flugm�lum og orkugeiranum.
 
Sk�rslan er unnin � vegum NORAD � samvinnu vi� Arne Strand fr� Chr. Michelsen stofnuninni.�
 
Fr�tt NORAD �ar sem l�ka er h�gt a� hla�a ni�ur sk�rslunni � PDF-formi.
 
 
Ban �ttast sker�ingu framlaga til �r�unarsamvinnu
-Jeffrey Sachs vill a� ��saldarmarkmi�um ver�i fresta� fram yfir 2015
 bankimoon
Ban Ki-moon framkv�mdastj�ri Sameinu�u �j��anna segir � vi�tali vi� Reuters fr�ttastofuna a� hann muni �r�sta � lei�toga r�kja heims � fundi �eirra � n�sta m�nu�i a� �eir efni fyrirheit um �r�unarf� til f�t�kra r�kja. Hann l�tur jafnframt � lj�s �hyggjur um a� fj�rm�lakreppan g�ti grafi� undan g��um �setningi. Ban hyggst skrifa �llum lei�togunum br�f og hvetja �� til �ess a� missa ekki sj�nar af fyrirheitum vi� f�t�ka.
 
Fram kemur � vi�talinu a� hann s�tti sig ekki vi� neina frestun � ��saldarmarkmi�unum �tta sem eiga a� b�ta st��u f�t�kra � heiminum fyrir �ri� 2015. Jeffrey Sachs, hagfr��ipr�fessor, hefur l�ti� � lj�s �� sko�un a� t�mam�rkin �urfi ef til vill a� flytja lengra inn� framt��ina.
 
Framkv�mdastj�ri S� er �v� �samm�la.

Mest h�tta � f�lagslegum og p�l�t�skum �r�a � Simbabve
zimbabwe 
Simbabve tr�nir � toppi lista yfir �au l�nd sem hva� mest h�tta er � f�lagslegum og p�l�t�skumm �r�a vegna �hrifa fj�rm�lakreppunnar. Listinn var tekinn saman af Economist Intelligence Unit (EIU) og �nnur l�nd sem eru � hva� mestri h�ttu eru Chad, Kong�, Kamb�d�a og S�dan. �a� er til marks um vi�sj�rver�ari t�ma � heiminum a� n� eru alls 95 l�nd � efsta flokki �ar sem h�ttan er talin mj�g mikil en � �eim flokki voru a�eins 35 l�nd � �rinu 2007.

N�nar
 
Ver�laun fyrir myndir af �r�unara�sto� 
 
ver�launahafarSex ungir myndlistarmenn � aldrinum �riggja til t�u �ra �ra hlutu � d�gunum ver�laun � teiknisamkeppni utanr�kisr��uneytisins fyrir myndir af �r�unara�sto� og �tl�ndum. �ssur Skarph��insson utanr�kisr��herra afhenti ver�launin nokkru seinna en �tla� var en samkeppnin var hluti opins h�ss � r��uneytinu � �g�st � s��asta �ri. ��tttakendurnir settu �a� �� ekki fyrir sig og stilltu s�r upp me� r��herra eftir afhendinguna.
 
Vinningshafarnir eru:
Einar �rn Steinarsson, �orbj�rg Anna G�slad�ttir, Andrea Kar�tas �rnad�ttir, N�na Steinger�ur K�rad�ttir, J�n Krist�fer Delgado P�lsson og Freyja V�d�s Garrad.
 
Fr�tt utanr�kisr��uneytis
�ganda: Kr�kja s�r � meira en fisk
gunnisal 
"Catching more than the fish" segir � fyrirsg�gn greinar fr� PlusNews um fiskimannasamf�l�g � �ganda �ar sem t��ni HIV/aln�mis er fj�rfalt h�rri en landsme�altali�. � f�t�kum samf�l�gum vi� strendur Viktor�uvatns - �ar sem �slendingar sty�ja bygg�a��unarverkefni - er t��ni HIV/aln�mis samkv�mt opinberum g�gnum 28% en 6,4% � landinu � heild. �ttast er a� hlutfalli� s� jafnvel enn h�rra, allt a� 40%.
 
N� er a� fara af sta� vi�amikil �riggja �ra ranns�kn � samf�l�gum fiskimanna vi� vatni� me� 3.5 millj�na evru fj�rstu�ningi sem � a� n� til eitt ��sund ��tttakenda. Markmi�i� er a� f�kka HIV s�kingum � eyjasamf�l�gunum um 40% fyrir �ri� 2012.
 
 
Samstarfsr�� um �r�unarsamvinnu:
 
Vilji til a� koma saman oftar en tvisvar � �ri
gunnisal
N�tt samstarfsr�� um al�j��lega �r�unarsamvinnu t�k til starfa � g�r. R��i� hefur r��gefandi hlutverk vi� stefnum�tun � �r�unarm�lum og fjallar um ��tlun um al�j��lega �r�unarsamvinnu. Samkv�mt l�gum � samstarfsr��i� a� koma saman a� l�gmarki tvisvar � �ri en � fundinum � g�r kom fram r�kur vilji til �ess a� fundirnir ver�i fleiri fyrst � sta�. Samstarfsr��i� gefur r�� um forgangsr��un, val � samstarfsl�ndum og skiptingu milli tv�hli�a �r�unarsamvinnu, sem fram fer � einst�kum l�ndum, og fj�l�j��legt samstarf vi� al�j��astofnanir eins og  Sameinu�u �j��irnar, Al�j��abankann og fleiri.
�slensk r��gj�f um jar�hita � Nevis
Sun

J�nas Ketilsson jar�hitas�rfr��ingur hj� Orkustofnun hefur fyrir tilstu�lan �r�unarsamvinnustofnunar �slands veitt stj�rnv�ldum � eyr�kinu Nevis � Kar�bahafi t�kilega r��gj�f um jar�hita. Dagbla�i� Sun birti � d�gunum grein um verndun n�tt�ruau�linda � Nevis me� vi�tali vi� J�nas.
 
Fyrirhuga� er a� fulltr�ar fr� Nevis komi til n�ms � Jar�hitask�la S� h�r � landi n�sta vor en a� mati J�nasar er menntun lykilatri�i� � verndun n�tt�rau�linda.
 
N�nar 

Athyglisvert
 
Ney�ar�stand � Namib�u vegna fl��a
Hifikepunye Pohamba forseti Namib�u l�sti � s��ustu viku yfir ney�ar�standi vegna fl��a � nor�urhluta landsins. N�ut�u og tveir hafa l�ti� l�fi� � fl��unum og �ttast er a� hungursney� fylgi � kj�lfari�. Fl��in hefa ey�ilagt �b��arh�s, sk�la og sj�krah�s. Rau�i kross Namb�u hefur �ska� eftir ney�ara�sto� fr� al�j��asamf�laginu en hj�lparstofnanir �ttast malar�ufaraldur og a�ra sj�kd�ma. Fregnir berast einnig af �v� a� kr�k�d�lar og fl��hestar syndi � vatnsflaumnum og r��ist � f�lk.
 
Gr��arlegar h�rmungar yfirvofandi
A� �llu �breyttu er �tlit er fyrir a� gr��arlegar h�rmungar gangi yfir heiminn innan 20 �ra, a� mati Johns Beddington, pr�fessors og s�rstaks r��gjafa bresku r�kisstj�rnarinnar.  RUV sag�i fr� �essari d�msdagssp�.
Pr�fessorinn �varpa�i al�j��lega r��stefnu um sj�lfb�ra �r�unara�sto� sem efnt var til � Bretlandi � d�gunum og sag�i a� f�lksfj�lgun og almennur skortur � vatni, mat og raforku muni � endanum lei�a til �l�sanlegra hamfara � heimsv�su. Helmingi meiri eftirspurn ver�i eftir mat og raforku �ri� 2030 en n� og erfitt a� sj� hvernig h�gt ver�i a� m�ta �eim ��rfum, sag�i � fr�ttum RUV.
 

RUV
Flugi me� vistir h�tt vegna fj�rskorts
VOA
Matv�la��tlun Sameinu�u �j��anna hefur vegna fj�rskorts ney�st til a� h�tta flugi me� vistir og hj�lparstarfsmenn til afskekktra sv��a � fj�rum f�t�kum r�kjum � vesturhluta Afr�ku. L�ndin sem um r��ir eru Guinea, Liber�a, F�labeinsstr�ndin og Sierra Leone.
�yrlur og flugv�lar hafa veri� nota�ar � �essi verkefni sem kosta Sameinu�u �j��irnar h�lfa millj�n dollara � m�nu�i.
�kv�r�unin hefur veri� k�llu� roth�gg fyrir ��r ��sundir sem rei�a sig � �j�nustuna, segir � fr�tt Reuters
Fr�tt og myndbrot
 

Fr�tt og myndbrot Reuters
 
Aln�mi �gnar stj�rnarfari � Afr�ku
Aln�mi, e�a HIV-veiran, leggur svo marga stj�rnm�lamenn a� velli � Afr�ku sunnan Sahara, a� �a� �gnar getu stj�rnvalda til �ess a� starfa almennilega. �etta er ni�ursta�a Kondwani Chirambo, sem gert hefur ranns�kn � andl�tum stj�rnm�lamanna � Su�ur Afr�ku.

 

�rett�n k�fnu�u � fangelsi � M�samb�k
�r�r l�greglu�j�nir hafa veri� handteknir � M�samb�k eftir a� �rett�n manns k�fnu�u � yfirfullum fangaklefa � Nampula. L�til sem engin loftr�sting var � klefanum.
 
Krafist hefur veri� afsagnar innanr�kisr��herra landsins vegna m�lsins.
 
Alls var 48 manns tro�i� inn � l�tinn fangaklefa og me�al l�tinna eru �eir sem gruna�ir voru um a� hafa myrt starfsmenn Rau�a krossins � h�ra�inu f�einum d�gum ��ur.
 
Krafist hefur veri� afsagnar innanr�kisr��herra landsins vegna m�lsins.
 
Fr�ttask�ringar
Muluzi ekki kj�rgengur
�TIME
Kj�rstj�rn Malav� hefur kve�i� upp �ann �rskur� a� Kakili Muluzi fyrrverandi forseti s� ekki kj�rgengur � forsetakosningunum � ma� �v� hann hafi �egar seti� �au tv� kj�rt�mabil sem forseti m� sitja samkv�mt stj�rnarskr� landsins. Muluzi hefur �kve�i� a� hefja m�l til a� hnekkja �rskur�inum. Hann lauk ekki s��ara kj�rt�mabilinu s�kum �ess a� honum var bola� fr� v�ldum og "annar ma�ur yfirt�k forsetaskrifstofuna" eins og hann segir � yfirl�singu.
Sj� a�rir frambj��endur eru � kj�ri.
 

IHT
�hugnanleg mor� � alb�n�um
aftenposten
Vi� s�g�um fr� �v� fyrir nokkru h�r � Veft�maritinu a� albin�ar � Tansan�u v�ru ofs�ttir og myrtir. Afenposten � Noregi sag�i fr� �essu �hugnanlega m�li � vikunni � m�li og myndum en 40 alb�n�ar hafa veri� myrtir � h�lfu ��ru �ri � landinu.  B�rnum me� alb�nisma hefur t.d. veri� safna� saman � s�rsk�la til a� auka � �ryggi �eirra. S� b�bilja a� bl��, h�� e�a h�r af alb�n�a geri f�lk r�kt � einni n�ttu er l�fsseig og galdramenn framlei�a lukkugripi �r l�kamsleifum �eirra. 

Aftenposten

�TIME 
Veft�marit um �r�unarm�l er gefi� �t af �r�unarsamvinnustofnun �slands. Ritinu er �tla� a� gl��a umr��u um �r�unarm�l og gefa �hugas�mum kost � a� fylgjast me� �v� sem h�st ber hverju sinni. Efni veft�maritsins �arf ekki endilega a� endurspegla stefnu stofnunarinnar.          
 
Skr�i� ykkur � �skrift � heimas��unni, www.iceida.is og l�ti� vinsamlegast a�ra me� �huga � �r�unarm�lum vita af tilvist veft�maritsins. Allar �bendingar um efni eru vel �egnar.  

�eir sem vilja afskr� sig af netfangalista, e�a senda okkur �bendingu um efni, eru vinsamlegast be�nir um a� senda sl�k erindi � netfangi� [email protected].
  
ISSN 1670-8105
Bestu kve�jur, �tg�fu- og kynningardeild �SS�.